Ἅγιο Φῶς. Ἡ μαρτυρία ἑνός Ἄραβα

 

agio fos panagios tafosΚάθε χρόνο γιά πάνω ἀπὸ χίλια χρόνια καταγεγραμμένης ἱστορίας ἐμφανίζεται τὸ Ἅγιο Φῶς στόν Πανάγιο Τάφο στήν Ἱερουσαλήμ. Ὑπάρχουν ἀντικρουόμενες ἀπόψεις μὲ ἐλλειπὴ ὅμως ἀποδεικτικὰ στοιχεῖα. Ἔχει ἐκδοθεῖ ἕνα βιβλίο ἀπὸ τὸν συγγραφέα Χαράλαμπο Σκαρλακίδη, Ἀρχιτέκτονα ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ὁ ὁποῖος μὲ ἀποδεικτικὰ στοιχεῖα ἀποδεικνύει τήν ὕπαρξη τοῦ Ἁγίου Φωτός. Συγκλονίζει ἡ μαρτυρία ἐνὸς Ἄραβα:

Ὁ Ἄραβας Ἰμπν ἀλ-Κας (940 μ.Χ.)

Ὁ Ἄραβας νομομαθὴς Ἰμπν ἀλ-Κας (Ibn al-Qass) γεννήθηκε στα τέλη τοῦ 9ου αἰῶνα καὶ ἀπεβίωσε τὸ 946. Ὑπῆρξε ἄριστος γνώστης τοῦ ἰσλαμικοῦ νόμου καὶ συγγραφέας ἀρκετῶν θεολογικῶν ἔργων. Μεταξὺ αὐτῶν περιλαμβάνεται τὸ Kitab dala’il al-qibla, στό ὁποῖο καταγράφεται γιά πρώτη φορὰ μιά ἐξαιρετικὰ σημαντική περιγραφή τῆς τελετῆς τοῦ Ἁγίου Φωτός.

Τὸ συγκεκριμένο ἔργο, ποὺ διασῴζεται σὲ πέντε χειρόγραφα, ἐκδόθηκε γιά πρώτη φορὰ τὸ 1913 ἀπὸ τὸν Ἄραβα ἐρευνητή καὶ συλλέκτη χειρογράφων Qirqis Safa, ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο δικῆς του ἰδιοκτησίας πού χρονολογεῖται στό 1389. Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Safa τὸ χειρόγραφο ἐξαφανίστηκε, ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ μερικὲς δεκαετίες ἐμφανίστηκε ξανὰ στήν Αἴγυπτο, στή συλλογὴ Ahmad Taymur τῆς Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης τοῦ Καΐρου, ὅπου παραμένει μέχρι καὶ σήμερα μὲ τὸν κωδικὸ Ahmad Taymur 103. Τὸ ἀραβικὸ αὐτὸ χειρόγραφο ἐκδόθηκε ἐπίσης στή Φρανκφούρτη τὸ 1987 ἀπὸ τὸν Καθηγητῇ Dr. Fuat Sezgin.

«Τὸ Πάσχα τῶν Χριστιανῶν, τὸ Μεγάλο Σάββατο, οἱ πιστοὶ ἐξέρχονται ἀπὸ τὸν τόπο τοῦ Τάφου γιά νά μεταβοῦν γύρῳ ἀπὸ τὸν βράχο πού περιβάλλεται ἀπὸ κάγκελα. Ἀπὸ ἐκεῖ κοιτάζουν τὸν Τάφο καὶ ὅλοι μαζὶ προσεύχονται καὶ προσκυνοῦν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου, ἀπὸ τὴν πρωινὴ προσευχὴ μέχρι τήν δύση τοῦ ἡλίου. Ὁ ἐμίρης καὶ ὁ ἰμάμης τοῦ τεμένους εἶναι παρόντες. Ὁ σουλτάνος κλειδώνει τὴν πόρτα τοῦ Τάφου. Ὅλοι παραμένουν ἀκίνητοι μέχρις ὅτου νά ἀντικρίσουν ἕνα φῶς παρόμοιο μὲ λευκὴ φωτιὰ τὸ ὁποῖο βγαίνει ἀπὸ τὸ ἐσωτερικὸ τοῦ Τάφου. Τότε ὁ σουλτάνος ἀνοίγει τὴν πόρτα καὶ εἰσέρχεται κρατώντας μία λαμπάδα, τὴν ἀνάβει μὲ αὐτὸ τὸ φῶς καὶ ἐν συνεχείᾳ ἐξέρχεται. Ἡ φλόγα τῆς ἀναμμένης λαμπάδας δέν καίει. Τήν δίνει στόν ἰμάμη πού τήν μεταφέρει καὶ ἀνάβει τίς κανδῆλες τοῦ τεμένους. Ὅταν αὐτὴ ἡ λαμπάδα ἔχει περάσει σὲ τρία χέρια, τότε καίει καὶ μεταμορφώνεται σὲ φλόγα (κανονική). Ἔπειτα συντάσσουν καὶ παραδίδουν στόν σουλτάνο μιά ἀναφορά, βεβαιώνοντας ὅτι ἡ φλόγα ἔχει ἔρθει τὴν τάδε ὥρα καὶ ἡμέρα. Ἐὰν ἔχει ἐμφανιστεῖ ἐκείνη τὴν ἡμέρα στήν ὥρα τῆς προσευχῆς εἶναι γι’ αὐτοὺς ἕνα σημάδι ὅτι ἡ χρονία δέν θὰ εἶναι γονίμη, χωρὶς αὐτὸ νά σημαίνει πώς θὰ εἶναι χρονιά ξηρασίας. Ἐὰν ἡ φλόγα ἔχει ἐμφανιστεῖ κατὰ τήν μεσημβρινή ὥρᾳ, αὐτὸ ὑποδεικνύει μιά χρονίᾳ μὲ ἔλλειψη τροφίμων».

Ἡ ἀναφορὰ τοῦ Ibn al-Qass εἶναι ἐξόχως σημαντικὴ ἐπειδὴ προέρχεται ἀπὸ ἕναν ἰδιαιτέρως εὐσεβῆ καὶ νομομαθῆ μουσουλμάνο.

Ὅπως καταγράφεται, οἱ μουσουλμάνοι ἄρχοντες τῆς Ἱερουσαλὴμ ἔχουν τὸν ἀπόλυτο ἔλεγχο τῆς τελετῆς. Εἶναι παρόντες ὁ ἰμάμης τοῦ τεμένους, ὁ ἐμίρης καὶ ὁ σουλτάνος , ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ μόνος που κατέχει τὰ κλειδία τοῦ Τάφου. Κατὰ τήν διάρκεια τῆς τελετῆς οἱ πιστοὶ προσεύχονται καὶ ὁ ὀρθόδοξος Πατριάρχης προβαίνει στήν καθιερωμένη ἐπίκληση γιά τὴν ἔλευση τοῦ Ἁγίου Φωτὸς ἔξω ἀπὸ τὸν Τάφο, ἐνώπιον ὅλου τοῦ παρισταμένου πλήθους. Ὅλα γίνονται φανερά. Ὁ Τάφος εἶναι κλειδωμένος καὶ ἄδειος. Καὶ ξαφνικά, ἕνα λευκὸ Φῶς βγαίνει ἀπὸ τὸ ἐσωτερικὸ του. Πρόκειται γιά τὸ ὑπερφυὲς Φῶς πού πηγάζει ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Τάφο.

Τότε ὁ σουλτάνος ξεκλειδώνει τὸν Τάφο καὶ εἰσέρχεται γιά νά ἀνάψει τήν λαμπάδα του, καὶ ἐξερχόμενος τὴν παραδίδει στόν ἰμάμη. Οἱ μουσουλμάνοι συμμετέχουν σὲ τέτοιο βαθμό, καὶ μὲ τέτοια ἐπισημότητα, ποὺ νομίζει κανεὶς ὅτι ἡ τελετὴ εἶναι δικὴ τους. Ἐξαιρετικῆς σημασίας εἶναι καὶ ἡ μαρτυρία ὅτι ἡ ἱερὴ φλόγα δέν καίει. Ὁ Ἰμπν ἀλ-Κας διαχωρίζει τελείως τὸ φῶς πού ἐμφανίζεται στό ἐσωτερικὸ τοῦ Τάφου ἀπὸ τήν φλόγα τὴν ὁποία λαμβάνουν οἱ πιστοὶ μετὰ ἀπὸ λίγα λεπτὰ στίς λαμπάδες τους.Ἡ ἀναφορὰ τοῦ εἶναι ἐξαιρετικὰ ἀκριβῆς. Ὅταν τὸ Ἅγιο Φῶς ἐμφανίζεται θεωρεῖται ἀπὸ τοὺς μουσουλμάνους ὅτι εἶναι ἔνα θεϊκὸ λευκὸ φῶς πού δέν ἔχει καμιὰ σχέση μὲ τήν γήινη φωτιά. Ὅταν ὅμως ἡ θεϊκὴ αὐτὴ φλόγα μεταλαμπαδεύεται ἀπὸ λαμπάδα σὲ λαμπάδα, μετὰ ἀπὸ «τρία χέρια», ὅπως ἀναφέρει, δηλαδὴ μέσα σὲ λίγα δευτερόλεπτα, τὸ οὐράνιο φῶς μετατρέπεται σὲ γήινο. Μετατρέπεται ἀπὸ θεϊκὸ φῶς σὲ γήινη φωτιά.

Ὅταν ὁ σουλτάνος ἐξέρχεται μὲ τὴν ἀναμμένη λαμπάδα ἀπὸ τὸ ἐσωτερικὸ τοῦ ἁγίου Τάφου, ἡ φλόγα τῆς λαμπάδας του δέν καίει.

Ὁ Ἰμπν ἀλ-Κας χρησιμοποιεῖ τήν φράσῃ «δέν καίγεται»«δέν καίει». Πρόκειται γιά τὸ γνωστὸ φαινόμενο τῆς ἀκαΐας τοῦ Ἁγίου Φωτός, τὸ ὁποῖο ἐξακολουθεῖ νά παρατηρεῖται μέχρι καὶ σήμερα.

Τή στιγμή πού ἀναφλέγεται ἡ ἀκοίμητη κανδήλα μέσα στόν Τάφο, ἡ φλόγα εἶναι γαλαζωπὴ καὶ δέν καίει καθόλου. Λίγα δευτερόλεπτα ἀργότερα μετατρέπεται σὲ κανονικὴ φλόγα, ἡ ὁποία, ὅπως ἔχει διαπιστώσει ὁ γράφων καὶ χιλιάδες ἄλλοι πιστοί, ἀσφαλῶς καίει, ὅμως, δέν καίει μὲ τὴν ἴδια ἔνταση μιᾶς κανονικῆς φλόγας. Γι’ αὐτὸ καὶ πολλοίπροσκυνητές περιλούζονται μέ τήν ἱερή φλόγα.