Ἅγιος Σάββας ὁ Ἡγιασμένος

 Ψυχὴν ὄπισθεν τοῦ Θεοῦ κολλῶν πάλαι,
Ἔμπροσθεν αὐτοῦ νῦν παρίσταται Σάββας.
Θεσπεσίοιο πόλου πέμπτῃ Σάββας ἐντὸς ἐσήχθη.

       Ὁ Ἅ­γι­ος Σάβ­βας κα­τα­γό­ταν ἀ­πὸ τὸ χω­ριὸ Μου­τα­λά­σκη τῆς Καπ­πα­δο­κί­ας καὶ ἦ­ταν γιὸς εὐ­σε­βῶν γο­νέ­ων, τοῦἸ­ω­άν­νη καὶ τῆς Σο­φί­ας .

      Ἀ­πὸ πο­λὺ νω­ρὶς γνώ­ρι­σε τὶς θεῖ­ες βου­λὲς καὶ ἀ­πο­φά­σι­σε νὰ ἀ­φι­ε­ρω­θεῖ στὸ μο­να­στι­κὸ βί­ο. Εἶ­χε τό­ση πί­στη ποὺ κά­πο­τε μπῆ­κε σὲ ἕ­να κλί­βα­νο πυ­ρὸς ἀ­πὸ τὸν ὁ­ποῖ­ο βγῆ­κε ἀ­βλα­βὴς μὲ τὴ βο­ή­θει­α τοῦ Θε­οῦ.

     Ὅ­ταν ἦ­ταν δε­κα­ο­χτὼ ἐ­τῶν ἔ­φυ­γε ἀ­πὸ τὸ μο­να­στή­ρι τῶν Φλα­βι­α­νῶν καὶ πῆ­γε στὰ Ἱ­ε­ρο­σό­λυ­μα. Ἀ­πὸ ἐ­κεῖ κα­τευ­θύν­θη­κε πρὸς τὴν ἔ­ρη­μό της Ἀ­να­το­λῆς γιὰ νὰ συ­ναν­τή­σει τὸν Μέ­γα Εὐ­θύ­μι­ο . Ὁ Εὐ­θύ­μι­ος τὸν ἔ­στει­λε σὲ ἕ­να κοι­νό­βι­ο, τὸ ὁ­ποῖ­ο δι­ηύ­θυ­νε ὁ ὅ­σι­ος Θε­ο­κτι­στὸς.

    Ὁ Ἅ­γι­ος Σάβ­βας κα­τὰ τὴν πα­ρα­μο­νή του στὸ κοι­νό­βι­ο ἔ­λαμ­ψε λό­γω τοῦ χα­ρα­κτή­ρα του καὶ τῶν ἀ­ρε­τῶν του. Μά­λι­στα ἦ­ταν τό­σο σο­βα­ρὸς καὶ ἠ­θι­κὸς - πα­ρὰ τὸ νε­α­ρόν της ἡ­λι­κί­ας - ποὺ προ­σα­γο­ρεύ­τη­κε παι­δα­ρι­ο­γέ­ρον­τας ἀ­πὸ τὸν Μέ­γα Εὐ­θύ­μι­ο.

   Ὁ Ἅ­γι­ος Σάβ­βας ὅ­σο με­γά­λω­νε τρο­φο­δο­τοῦ­σε ὅ­λο καὶ πε­ρισ­σό­τε­ρο τὸ πνεῦ­μα του, γι' αὐ­τὸ καὶ τι­μή­θη­κε μὲ τὸ χά­ρι­σμα τῆς θαυ­μα­τουρ­γί­ας. Τὸ χά­ρι­σμα αὐ­τὸ τὸ ἐ­πι­στρά­τευ­σε στὴν ὑ­πη­ρε­σί­α τῶν φτω­χῶν καὶ τῶν ἀ­σθε­νῶν καὶ ἔ­τσι ἐ­πι­τέ­λε­σε ση­μαν­τι­κό­τα­τα ἔρ­γα.

   Γιὰ τὴν ἁ­γι­ό­τη­τα τῆς ζω­ῆς του καὶ γιὰ τὴ με­γά­λη του φή­μη, εἶ­χε στα­λεῖ ἀ­πὸ τὸν Πα­τρι­άρ­χη Ἱ­ε­ρο­σο­λύ­μων δύ­ο φο­ρὲς πρε­σβευ­τὴς στὴν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη, πρὸς τὸ βα­σι­λιὰ Ἀ­να­στά­σι­ο καὶ ἔ­πει­τα πρὸς τὸν Ἰ­ου­στι­νι­α­νό.

   Σὲ ἡ­λι­κί­α ἐ­νε­νήν­τα τεσ­σά­ρων ἐ­τῶν, τὸ 534 μ.Χ., ἀ­νῆλ­θε πρὸς Κύ­ρι­ον ἐν εἰ­ρή­νη.

   Τὸ 584 μ.Χ., τὸ Λεί­ψα­νο τοῦ Ἁ­γί­ου Σάβ­βα ἀ­να­κο­μί­σθη­κε ἀ­δι­ά­φθο­ρο ὅ­ταν ἀ­νοί­χθη­κε ὁ τά­φος του γιὰ νὰ ἐν­τα­φι­α­στεῖ ὁ Ἡ­γού­με­νος Κασ­σι­α­νός. Ἀρ­χι­κὰ δι­α­φυ­λά­χθη­κε στὴ Μο­νή του καὶ στὴ συ­νέ­χει­α με­τα­φέρ­θη­κε στὴν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη, κα­τὰ τὴν πε­ρί­ο­δο τῶν Ἀ­ρα­βι­κῶν ἐ­πι­δρο­μῶν.

    Γιὰ τὸν χρό­νο ἄ­φι­ξής του στὴ Βε­νε­τί­α ἐ­πι­κρα­τοῦν δύ­ο πα­ρα­δό­σεις. Σύμ­φω­να μὲ τὴν πρώ­τη τὸ Λεί­ψα­νο εἶ­χε με­τα­φερ­θεῖ στὴν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη, ἀπ’ ὅ­που τὸ 1026 μ.Χ. τὸ ἔ­κλε­ψε ὁ Βε­νε­τὸς εὐ­γε­νὴς Πέ­τρος Centranico (ἔ­πει­τα Δό­γης, 1026 - 1031 μ.Χ.), ἐ­πὶ τῶν ἡ­με­ρῶν τοῦ Δό­γη Tribunio Menio (982 - 1026 μ.Χ.), τὸ με­τέ­φε­ρε στὴ Βε­νε­τί­α καὶ τὸ κα­τέ­θε­σε στὸ Να­ὸ τοῦ Ἁ­γί­ου Ἀν­τω­νί­νου.

Κα­τὰ τὴν δεύ­τε­ρη πα­ρά­δο­ση τὸ Λεί­ψα­νο δὲν με­τα­φέρ­θη­κε πο­τὲ στὴν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη, ἀλ­λὰ δι­α­φυ­λά­χθη­κε στὸν Ἅ­γι­ο Ἰ­ω­άν­νη τῆς Ἄ­κρας, ἀπ’ ὅ­που με­τα­φέρ­θη­κε ἀ­πὸ τοὺς Γε­νου­ά­τες στὴν ἀν­τα­γω­νί­στρι­α τῆς Βε­νε­τί­ας πό­λη τους. τὸ 1257 μ.Χ. οἱ Βε­νε­τοὶ πέ­τυ­χαν νὰ με­τα­φέ­ρουν τὸ Λεί­ψα­νο στὴ Βε­νε­τί­α.

    Ἡ πα­ρου­σί­α τοῦ Λει­ψά­νου τοῦ Ἁ­γί­ου Σάβ­βα στὴ Βε­νε­τί­α ἐ­πι­βε­βαι­ώ­νε­ται ἀ­πὸ τὴν σχε­τι­κὴ ὁ­μο­λο­γί­α τοῦ Σαβ­βα­ΐ­του Μο­να­χοῦ Σω­φρο­νί­ου στὸν Μη­τρο­πο­λί­τη Ρω­σί­ας Ἅ­γι­ο Μα­κά­ρι­ο, τὸ 1547 μ.Χ.

   Τὸ 1965 μ.Χ., με­τὰ ἀ­πὸ ἐ­νέρ­γει­ες τοῦ Πα­τρι­άρ­χου Βε­νε­δί­κτου, ἡ ρω­μαι­ο­κα­θο­λι­κὴ Ἐκ­κλη­σί­α ἐ­πέ­στρε­ψε τὸ Λεί­ψα­νο στὸ Πα­τρι­αρ­χεῖ­ο Ἱ­ε­ρο­σο­λύ­μων καὶ φυ­λάσ­σε­ται ἔ­κτο­τε στὴ Μο­νή του.
 

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Tῶν ὁσίων ἀκρότης καὶἀγγέλοις ἐφάμιλλος ὡς γὰρ ἡγιασμένος ἐδείχθης ἐκ παιδός, Σάββα ὅσιε. Οὐράνιον γὰρ βίον ἀπελθῶν, πρὸς ἔνθεον ζωὴν χειραγωγεῖς διὰ λόγου τε καὶ πράξεως ἀληθοῦς, τοὺς πίστει ἐκβοῶντας σοι. Δόξα τῷ δεδοκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τὸἄγονον ἐγεώργησας· καὶ τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατὸν τοὺς πόνους ἐκαρποφόρησας· καὶ γέγονας φωστήρ, τῇ οἰκουμένῃ λάμπων τοῖς θαύμασι, Σάββα Πατὴρ ἡμῶν Ὅσιε, Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἠμῶν.

Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τῇὑπερμάχῳ.
Ὡς ἀπὸ βρέφους τῷ Θεῷ θυσία ἄμωμος, προσενεχθεὶς δι᾽ἀρετῆς, Σάββα μακάριε, τῷ σε πρὶν γεννηθῆναι ἐπισταμένῳ· ἐχρημάτισας Ὁσίων ἐγκαλλώπισμα, πολιστής τε τῆς ἐρήμου ἀξιέπαινος· διὸ κράζω σοι, Χαίροις Πάτερ ἀοίδιμε.