τοῦ Μοναχοῦ + Μωυσὴ Ἁγιορείτη
Ἡ πρὸ τοῦ Πάσχα περίοδός πού διερχόμαστε γεννᾷ ἢ θὰ πρέπει νά γεννᾷ κάποια ἰδιαίτερα συναισθήματα μέσα μας. Ἡ ὡραιότατη καὶ κατανυκτικὴ ὑμνογραφία αὐτῆς τῆς περιόδου, οἱ πολλὲς λατρευτικὲς εὐκαιρίες, ἡ σαρακοστιανὴ νηστεία θέλουν νά μᾶς συγκεντρώσουν. Νά σκύψουμε μέσα μας, νά προβληματιστοῦμε, νά προβοῦμε σὲ ἕναν αὐτοέλεγχο πρὸς εἰλικρινῆ μετάνοια. Ὁ πολὺς κόσμος ἀγνοεῖ ἢ δεν θέλει νά προσεγγίσει τὸ νόημα τῶν ἡμερῶν αὐτῶν, συνεχίζοντας τή μονοτόνῃ ζωῇ του. Ἐνῶ λέει πώς ἡ ζωὴ τὸν κουράζει, δέν κάνει οὔτε βῆμα γιά μιά οὐσιαστική ἀλλαγή. Δίαιτα αὐστηρὴ κάνει, ἀλλὰ νηστεία δέν κάνει. Στόν ψυχολόγο πηγαίνει, στήν τηλεόραση κάθεται ὦρες, ἀλλὰ στόν ἐξομολόγο δέν πηγαίνει, οὔτε στήν Ἐκκλησία. Δέν θέλει ὁ ἄνθρωπος σήμερα νά δώσει κάτι, μόνο νά πάρει, δίχως μόχθο καὶ καμία προσωπικὴ θυσία. Φοβᾶται νά δεῖ κατάματα τὸν ἑαυτὸ του. Συστηματικὰ τὸν ἀποφεύγει. Ἀγωνία στό ἐσωτερικὸ κενὸ του. Ἡ Σαρακοστὴ λειτουργεῖ σὰν ἀκτινογραφικὸ μηχάνημα, σὰν φωτογραφικὴ μηχανή, σὰν καθρέφτης. Κατὰ κάποιο τρόπο τήν θεωροῦμε ἀποκρουστική, γιατὶ θὰ ἀποκαλύψει τὴν κρυφὴ πραγματικότητα μας. Τὸ πνεῦμα τῆς καταναλώσεως, τῆς εὐκολίας, τοῦ ἀταπείνωτου φρονήματος δέν ἀφήνει τὸν ἄνθρωπο νά ἁπαλλαγεῖ ἀπὸ πολλὰ περιττά πού ἔχει γεμίσει ἡ ζωὴ τοῦ. Ἡ Σαρακοστὴ εἶναι μιά παρέκκλιση καὶ μιά εὐκαιρίᾳ γιά μεταμόρφωση. Μιά εὐχή πού λέγεται στίς ἱερὲς Ἀκολουθίες ὅλης αὐτῆς τῆς περιόδου πεντακόσιες φορές, τοῦ ὁσίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου, λέει νά ἀφήσουμε τὸ πνεῦμα τῆς ἀργίας, τῆς περιέργειας, τῆς φιλαρχίας καὶ τῆς ἀργοσχολίας καὶ να ἀποκτήσουμε σωφροσύνη, ταπεινοφροσύνη, ὑπομονὴ καὶ ἀγάπη. Ἡ ὡραία καὶ μεστὴ αὐτὴ προσευχὴ καταλήγει ζητώντας ἀπὸ τὸν Θεό: «Δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμᾶ πταίσματα καὶ μὴ κατακρίνειν τὸν ἀδελφόν μου». Νά ἀφήσουμε, δηλαδή, τὸ κουτσομπολιό, τὴν ἐτεροπαρατήρηση, τή συνεχή αὐστηρή κριτική, καὶ νά στραφοῦμε ἐντὸς μας, διορθώνοντας τὰ σφάλματά μας. Ἡ Σαρακοστὴ θέλει νά μᾶς αὐτοσυγκεντρώσει καὶ νά συνδράμει στή θεραπεία μας ἀπὸ πνευματικὰ νοσήματα, ποὺ μᾶς σκοτίζουν τὸν νοῦ, μας δυσκολεύουν καὶ στενοχωροῦν τή ζωή μας. Ἂν καταφέρουμε ἕναν βαθμὸ αὐτογνωσίας καὶ μετανοίας, τότε ἡ Σαρακοστὴ δέν θὰ εἶναι μιά σκυθρωπή καὶ στεῖρα περίοδος, ἀλλὰ ἕνας σταθμός, ποὺ δέν θὰ εἶναι γεμάτος ἀπὸ καθηκοντολογικὲς ὑποχρεώσεις, ἀλλὰ ἕνα μαλάκωμα τῆς πέτρινης καρδίας μας, ποὺ θὰ ὁδηγήσει σὲ φιλαδελφεία καὶ φιλοθεία. Ὁ πολὺς ὀρθολογισμὸς τῶν δύσκολων καιρῶν θέλει νά μᾶς ἀπομακρύνει μακριὰ κάθε μυστικισμό, ἠσυχασμό, μυστήριο ἱερό, ὑπέρλογο καὶ μεταφυσικό. Τὰ ἀποτελέσματα αὐτῆς τῆς ἀπομακρύνσεως ἔχουν γίνει φανερά. Μελαγχολία καὶ ἀπελπισία ἐπικρατοῦν, ποὺ θλίβουν τοὺς πολλούς. Ὠρίμασε ὁ καιρὸς γιά μιά ἐκ βαθέων παραδοχὴ τῆς ἀποστασίας καὶ μιά ἐπιστροφή στό λίκνο τῆς σταυρωμένης ἀγάπης. Τή Σαρακοστή συχνὰ συμβαίνουν πειρασμοί, δοκιμασίες, σκάνδαλα καὶ πτώσεις. Εἶναι γιά νά μᾶς ὠριμάσουν περισσότερο, νά μᾶς ἰσορροπήσουν καὶ νά μᾶς φρονηματίσουν. Ἡ ζωὴ τῶν χριστιανῶν, ἂς μὴ τὸ λησμονᾶμε ποτέ, εἶναι σταυρική. Δίχως σταύρωση δέν ἔρχεται Ἀναστάση. Ἡ Σαρακοστὴ εἶναι μιά ὡραίᾳ καὶ καλή προετοιμασία, ἕνας διάδρομος ἠμίφωτος, ποὺ ὁδηγεῖ σὲ φωτεινὸ σαλόνι. Τὰ πόδια τῆς Σαρακοστῆς εἶναι ἡ προσευχὴ καὶ ἡ νηστεία. Προσευχὴ καὶ νηστεία δίχως ταπείνωση καὶ ἀγάπη δέν ἔχουν κανέναν καρπό. Νηστεία καὶ προσευχὴ θέλουν νά μετριάσουν τὸν πολὺ ἐγωισμὸ μας. Ἂς μὴ χάσουμε τὴν εὐκαιρία καὶ αὐτῆς τῆς Σαρακοστῆς. Μέσα στήν Ἐκκλησία τὰ προβλήματα βρίσκουν λύσῃ. Ὁ παγερὸς χειμῶνας φέρνει τὴν ἀνοίξῃ. Τὸ Τριώδιο τὸ ἀκολουθεῖ τὸ Πεντηκοστάριο. Ἡ συννεφιά ποτέ δέν εἶναι μόνιμη. Μετὰ ἀπὸ αὐτὴν ἡ λιακάδα εἶναι πιὸ ὡραία. Τώρα, ὅπως λέει ἕνα ὑπέροχο τροπάριο, εἶναι «μετανοίας καιρὸς καὶ δεήσεως ὥρα».
