«ἀπό τίς ἐκδόσεις τοῦ Ὁρθοδόξου Ἰδρύματος «Ἀπόστολος Βαρνάβας»
Ὁ Ἅγιος Φανούριος εἶναι ἀναμφίβολα μία Ἁγία, σημαντικὴ νεανικὴ μορφή, ποὺ ξεχωρίζει μὲ τὸν δικό του τρόπο ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους Ἁγίους τῆς χριστιανοσύνης, γιατί δὲν τιμᾶται ἁπλῶς σὲ μία μόνον ἠμερομηνία, ἀλλὰ ἡ πίστη τῶν χριστιανῶν κάνει συχνά τη γνωστὴ φανουρόπιτα.
Ὁ Ἅγιος Φανούριος, ποὺ ἔζησε στὰ Ρωμαϊκὰ χρόνια, συγκρούσθηκε τότε θαρρετὰ μὲ τὸν κόσμο τῆς εἰδωλολατρίας, γιατί τὸ χριστιανικὸ πνεῦμα τοῦ θεανθρώπου, δὲν τοῦ ἐπέτρεπε ν' ἀρνηθεῖ τὶς ἀναμφισβήτητα ἐνάρετες ἀρχές του. Ἔτσι τὰ 12 μαρτύρια ποὺ ὑπόφερε ὁ Ἅγιος, ἀποτελοῦν γιὰ μᾶς ἕνα δυνατὸ κίνητρο γιὰ ἀντοχὴ καὶ προσκόλληση στὶς ἠθικὲς ἀξίες τοῦ χριστιανισμοῦ, γιὰ νὰ βγοῦμε νικητὲς ἀπὸ ἕνα ἀδιάκοπο ἀγώνα, ἐνάντια στὴν ἀπιστία καὶ ἀδικία τῆς ἐποχῆς μας. Ὁ Ἅγιος μᾶς δίδαξε μὲ τὴν πραγματικὴ θυσία του, πὼς ἐμεῖς τώρα δὲν παλεύουμε βέβαια μὲ στρατοκράτες Ρωμαίους καὶ ἀπαίσιους Ἀγαρηνούς, ἀλλὰ ἔχομε ν' ἀντιμετωπίσουμε τὶς πιὸ ἔντεχνα στημένες παγίδες τοῦ ὑλισμοῦ καὶ ἀθεϊσμοῦ, ποὺ προσπαθοῦν μαζικὰ νὰ σαρώσουν τὶς τάξεις τῶν χριστιανῶν.
Ὁ Ἅγιος Φανούριος ἀκόμα μας δίδαξε, πὼς τὸ στεφάνι τῆς ἐνάρετης ζωῆς δὲν κερδίζεται εὔκολα, ἀλλὰ μόνον μὲ συνεχεῖς δοκιμασίες, μὲ θάρρος, ὑπομονὴ καὶ ἀντοχή. Ἑπομένως σὰν ἀληθινοὶ ἀγωνιστὲς τῆς πίστεως ἂς μιμηθοῦμε τὴν ὑποδειγματικὴ καὶ ἄμεμπτη ζωὴ τοῦ Ἁγίου, γιὰ νὰ καταξιωθοῦμε κάποτε κι ἐμεῖς νὰ τιμήσουμε τὸ χριστιανικὸ ὄνομα ποὺ φέρουμε, ὅπως κι αὐτὸς ἐπάξια τὸ τίμησε.
Γιὰ τὴν καταγωγὴ καὶ τὴ ζωὴ τοῦ Ἁγίου Φανουρίου δὲν ὑπάρχει τίποτε συγκεκριμένο, ἐπειδὴ ὅλα τὰ στοιχεῖα τῆς ζωῆς τοῦ χάθηκαν σὲ καιροὺς ἀνωμαλίας.
Τὰ μόνα στοιχεῖα ποὺ ἔχομε ἀναφορικὰ μὲ τὸν Ἅγιο εἶναι ἡ εὕρεση τῆς εἰκόνας του, γύρω στὰ 1500 μ.Χ., σύμφωνα μὲ τὰ συναξάρια, ἢ κατ' ἄλλους γύρω στὰ 1355-1369 μ.Χ. Ἄλλοι ὑποστηρίζουν πὼς ἡ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου βρέθηκε στὴ Ρόδο καὶ ἄλλοι στὴν Κύπρο.
Ἡ εὕρεση τῆς εἰκόνας
Ἐπιστρέφομε στὸ παρελθόν, ὅταν οἱ Ἀγαρηνοὶ ἐξουσίαζαν τὴ Ρόδο καὶ ἀποφάσισαν νὰ ξαναχτίσουν τὰ τείχη τῆς πόλης, ποὺ βάρβαρα κατέστρεψαν καὶ κατεδάφισαν στὸν πόλεμο λίγα χρόνια πρίν.
Ἄρχισαν λοιπὸν νὰ στέλλουν ἐργάτες ἔξω ἀπ' τὸ νότιο μέρος τοῦ φρουρίου καὶ νὰ μαζεύουν πέτρες ἀπ' τὰ μισογκρεμισμένα σπίτια τῶν κατοίκων, γιὰ νὰ ξαναφτιάξουν τὰ νέα καὶ ἰσχυρὰ τείχη τῆς πόλης τους. Ξαφνικὰ μέσα στὰ χαλάσματα βρῆκαν μία ὡραιότατη, ἀλλὰ μισοχαλασμένη στὴ μία πλευρὰ ἐκκλησία κι ἐκεῖ μέσα βρῆκαν ἕνα σωρὸ εἰκόνες, ποὺ ἀπ' τὴν πολυκαιρία δὲν ξεχώριζαν τὶς μορφὲς τῶν Ἁγίων καθὼς καὶ τὰ γράμματα, ποὺ εἴχανε ἐπάνω τους.
Μία μόνο καταπληκτικὴ εἰκόνα ξεχώριζε ἀπ' ὅλες, ποὺ ὁ χρόνος δὲν τὴν ἄγγιξε καὶ παρίστανε ἕνα νέο ντυμένο σὰν στρατιώτης. Ὁ Μητροπολίτης τῆς Ρόδου Νεῖλος ἔτρεξε ἀμέσως ἐπὶ τόπου καὶ διάβασε καθαρὰ τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου, ποὺ λεγόταν Φανούριος. Συγκινημένος ὁ Σεβασμιώτατος, γιὰ τὴ φανέρωση τοῦ Ἁγίου, παρατήρησε, πὼς ἦταν ντυμένος σὰν Ρωμαῖος στρατιωτικός, κρατώντας στὸ ἀριστερὸ χέρι τοῦ ἕνα σταυρὸ καὶ στὸ δεξιὸ μία ἀναμμένη λαμπάδα. Ὁ ἀγιογράφος ἀκόμα ὁλόγυρα τῆς εἰκόνας ζωγράφισε σὲ δώδεκα παραστάσεις τὰ μαρτύρια, ποὺ ὑπόφερε ὁ Ἅγιος καί, ποὺ ἐξιστοροῦν ὁλοφάνερα τὴν ὅλη ζωή του.
Οἱ παραστάσεις αὐτὲς εἶναι οἱ ἀκόλουθες:
Α΄. Ο Ἅγιος παρουσιάζεται ὄρθιος μπροστὰ στὸ Ρωμαῖο ἀνακριτή του καὶ φαίνεται ν' ἀπολογεῖται μὲ θάρρος καὶ νὰ ὑπερασπίζει τὴν χριστιανικὴ πίστη του.
Β΄. Οἱ στρατιῶτες ἐδῶ ἐπεμβαίνουν καὶ χτυποῦν μὲ πέτρες στὸ κεφάλι καὶ στὸ στόμα τὸν Φανούριο, γιὰ ν' ἀναγκασθεῖ νὰ ὑποκύψει καὶ ν' ἀρνηθεῖ τὸν Κύριο.
Γ΄. Οἱ στρατιῶτες ἔχουν ἐξαγριωθεῖ πιὰ ἀπ' τὴν ἐπιμονὴ τοῦ Φανουρίου, γι' αὐτὸ τὸν ἔριξαν κάτω καὶ τὸν χτυποῦν τώρα ἄγρια μὲ ξύλα καὶ ρόπαλα, γιὰ νὰ κάμψουν τὸ ἀκμαῖο ἠθικό του.
Δ΄. Ὁ Φανούριος εἶναι στὴ φυλακὴ κι ἐκεῖ βασανίζεται μὲ ἀποτρόπαιο τρόπο. Φαίνεται ἐντελῶς γυμνὸς κι οἱ στρατιῶτες ὁλόγυρα τοῦ ξεσχίζουν τὶς σάρκες του μὲ αἰχμηρᾶ σιδερένια ἐργαλεῖα. Ὁ Ἅγιος ὑπομένει ἀγόγγυστα τὸ τρομερὸ μαρτύριό του.
Ε΄. Ὁ Φανούριος βρίσκεται καὶ πάλι στὴ φυλακὴ καὶ προσεύχεται στὸν θεό, γιὰ νὰ τὸν ἐνισχύσει ν' ἀντέξει μέχρι τέλους τὰ βασανιστήρια.
ΣΤ΄. Ὁ Ἅγιος παρουσιάζεται καὶ πάλιν μπροστὰ στὸν Ρωμαῖο ἀνακριτὴ γιὰ ν' ἀπολογηθεῖ γιὰ τὴ στάση του. Ἀπ' τὴν ἀτάραχη ἔκφραση τοῦ προσώπου τοῦ φαίνεται, πὼς οὔτε τὰ βασανιστήρια ποὺ ὑπόφερε, οὔτε οἱ μελλοντικὲς ἀπειλὲς τοῦ τυράννου του ἐκλόνισαν τὴν πίστη καὶ ἔτσι ἀπτόητος περιμένει ἀκόμη χειρότερα μαρτύρια.
Ζ΄. Οι δήμιοι τοῦ Φανουρίου μὲ μανία καὶ σκληρότητα καίουν μὲ ἀναμμένες λαμπάδες τὸ ὁλόγυμνο σῶμα του, ποὺ φαίνεται ἔτσι ἡ ἀνυπέρβλητη θυσία του γιὰ τὸν Ἐσταυρωμένο. Ὁ Ἅγιος νικᾶ καὶ πάλιν μὲ τὴν ἀδάμαστη θέληση καὶ καρτερία του στὸν Κύριο.
Η΄. Ἐδῶ οἱ ἄγριοι βασανιστὲς του χρησιμοποιοῦν καὶ μηχανικὰ μέσα γιὰ νὰ φθάσουν στὸ κορύφωμα τοῦ μαρτυρίου του. Ἔχουν δέσει τὸν Ἅγιο πάνω σ' ἕνα μάγκανο κι αὐτὸ σὰν περιστρέφεται, τοῦ συντρίβει τὰ κόκκαλα. Ὑποφέρει ἐκεῖνος ἀγόγγυστα ἀλλὰ στὸ ὡραῖο πρόσωπό του εἶναι ζωγραφισμένη ἀνέκφραστη ἀγαλλίαση, γιατί ὑποφέρει γιὰ χάρη τοῦ Κυρίου.
Θ΄. Ὁ Φανούριος ρίπτεται σ' ἕνα λάκκο, γιὰ νὰ γίνει βορὰ ἄγριων θηρίων κι οἱ δήμιοί του ἀπὸ πάνω παρακολουθοῦν νὰ δοῦνε τὸ τέλος του. Τὰ θηρία ὅμως ἔχουν κυριολεκτικὰ ἐξημερωθεῖ ἀπ' τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, γι' αὐτὸ τὸν περιτριγυρίζουν ἥσυχα σὰν ἀρνάκια καὶ ἀπολαμβάνουν θαυμάσια τὴ συντροφιά του.
Ι΄. Οι δήμιοί του δὲν ἱκανοποιοῦνται ἀπ' τὸ προηγούμενο ἀποτέλεσμα κι ἔτσι τὸν βγάζουν ἀπ' τὸν λάκκο καὶ τὸν καταπλακώνουν μ' ἕνα μεγάλο λίθο, βέβαιοι πιὰ πὼς θὰ τὸν ἀποτελειώσουν. Τίποτε ὅμως δὲν πετυχαίνουνε κι αὐτὴ τὴ φορά.
ΙΑ΄. Ἡ σκηνὴ παρουσιάζει τὸν Ἅγιο μπροστὰ σὲ βωμό, ὅπου οἱ δήμιοί του τὸν προτρέπουν νὰ θυσιάσει, βάζοντας στὶς παλάμες τοῦ ἀναμμένα κάρβουνα. Ὁ Φανούριος βγαίνει καὶ ἀπ' αὐτὴ τὴ δοκιμασία νικητὴς καὶ αὐτὸ διακρίνεται ἀπὸ ἕνα διάβολο, ποὺ ἔχει τὴ μορφὴ δράκου, ποὺ πετᾶ στὸν ἀέρα καὶ κλαίει γιὰ τὴν ἀποτυχία του.
ΙΒ΄. Ἡ τελευταία σκηνὴ εἶναι τὸ τέλος τοῦ μαρτυρίου του, μὲ τὸν Φανούριο ριγμένο σ' ἕνα μεγάλο καμίνι νὰ στέκεται ὄρθιος πάνω σ' ἕνα σκαμνὶ καὶ νὰ τὸν περιζώνουν φλόγες καὶ καπνοί. Ὁ Ἅγιος φαίνεται νὰ προσεύχεται ἀδιάκοπα στὸν Θεό, χωρὶς νὰ ἐκφράζει κανένα παράπονο ἢ γογγυσμὸ κι ἔτσι ἄκαμπτος κι ἀνυποχώρητος πέταξε στὰ οὐράνια, γεμάτος ἱκανοποίηση γιὰ ὅσα βάσανα ὑπόφερε γιὰ χάρη τοῦ Κυρίου.
Τὸ χτίσιμο τοῦ Ναοῦ
Ὁ Μητροπολίτης τότε τοῦ νησιοῦ, ὁ Νείλος, ὅταν μελέτησε ἐπισταμένα τὴν εἰκόνα ποὺ βρέθηκε, ἀποφάνθηκε, πὼς ὁ Φανούριος ἦταν ἕνας ἀπ' τοὺς σπουδαιότερους μεγαλομάρτυρες τῆς Πίστεώς μας. Αμέσως ἔστειλε ἀντιπροσωπεία στὸν ἠγεμόνα τοῦ νησιοῦ καὶ τὸν παρακαλοῦσε νὰ τοῦ δώσει ἄδεια γιὰ ν' ἀνακαινίσει τὴν ἐκκλησία. Ὅταν ὅμως ὁ ἡγεμόνας ἀρνήθηκε, τότε ὁ Μητροπολίτης μετέβη ὁ ἴδιος προσωπικὰ στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ κατόρθωσε νὰ ἐξασφαλίσει ἀπ' τὸν Σουλτάνο τὴν ἄδεια ποὺ ζητοῦσε. Ἐπέστρεψε σύντομα στὴ Ρόδο κι ἀναστήλωσε τὸ ναὸ ἀκριβῶς στὴν παλιὰ θέση του, ἔξω ἀπὸ τὰ τείχη του. Ὁ ναὸς σώζεται ὡς τὰ σήμερα καὶ ἀποτελεῖ ἀπὸ τότε ἱερὸ προσκύνημα ὅλων τῶν Χριστιανῶν.
Στοιχεῖα ἀπ' τὴν εὕρεση τῆς εἰκόνας
Βλέποντας τὴν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Φανουρίου ποὺ βρέθηκε στὴ Ρόδο, ἐξάγουμε πολλὰ ἀξιόλογα στοιχεῖα ποὺ εἶναι τὰ ἀκόλουθα:
1. Σὰν διαβάσουμε στὴν εἰκόνα τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου συμπεραίνομε ἀμέσως, πὼς εἴναι ἑλληνικῆς καταγωγῆς.
2. Ἐπίσης συμπεραίνομε πὼς οἱ γονεῖς τοῦ ἦταν πολὺ εὐσεβεῖς, γιὰ νὰ τοῦ δώσουν ἕνα τόσο χριστιανικὸ ὄνομα.
3. Ὁ νέος αὐτὸς ἀκόμα θὰ ἦταν πολὺ μορφωμένος γιὰ νὰ γίνει στρατιωτικός.
4. Ὑπολογίζουμε ἀκόμα πὼς τὰ μαρτύρια τοῦ Ἁγίου Φανουρίου ἔγιναν τὸν β' καὶ γ' αἰώνα, ὅταν οἱ διωγμοὶ τῶν χριστιανῶν βρίσκονταν στὸ ἀποκορύφωμά τους.
5. Ὁ Φανούριος ὁλοφάνερα ἀποδεικνύεται πὼς ἦταν Μεγαλομάρτυρας ἀπ' τὰ πολλὰ καὶ φοβερὰ μαρτύρια ποὺ ὑπέφερε.
6. Βεβαιωνόμαστε ἐπίσης πὼς ἐτιμάτο ἀπ' τοὺς πιστοὺς χριστιανοὺς ἀπ' τὰ χρόνια τοῦ μαρτυρίου του σὲ χριστιανικοὺς ναούς, γιὰ νὰ βρεθεῖ μάλιστα ἕνας τέτοιος ναὸς καὶ στὴ Ρόδο.
7. Ἀπ' τὴν ἀπεικόνιση τοῦ Ἁγίου φαίνεται πὼς ὁ Φανούριος μαρτύρησε σὲ νεαρὰ
ἡλικία.
Θαύματα τοῦ Ἁγίου
Ὁ Ἅγιος Φανούριος ἔκανε ἀρκετὰ θαύματα στοὺς πιστοὺς ποὺ ἐπικαλοῦνται τὸ ὄνομά του κι ἕνα ἀπ' αὐτὰ εἶναι τὸ ἀκόλουθο:
Σὲ μία περίοδο τῆς ἱστορικῆς ζωῆς της ἡ Κρήτη ἦταν ὑποδουλωμένη στοὺς Λατίνους (1204 - 1669 μ.Χ.), ποῦ εἶχαν δικό τους Ἀρχιεπίσκοπο καὶ γι' αὐτὸ προσπαθοῦσαν μὲ κάθε τρόπο νὰ παρασύρουν τοὺς κατοίκους τοῦ νησιοῦ στὸν Παπισμό.
Ἔτσι οἱ Λατίνοι πήρανε σὰν καταπιεστικὸ μέτρο ἐνάντια στὴν Ὀρθοδοξία νὰ μὴν ἐπιτρέπουν νὰ χειροτονοῦνται ἱερεῖς στὴν Κρήτη, ὅποτε οἱ Κρητικοὶ ἀναγκάζονταν νὰ μεταβαίνουν στὸ νησὶ Τσιρίγο (Κύθηρα) γιὰ νὰ χειροτονηθοῦν ἱερεῖς ἀπὸ Ὀρθόδοξο Ἀρχιερέα, ποὺ ἕδρευε ἐκεῖ.
Κάποια ἐποχὴ λοιπὸν ξεκίνησαν ἀπ' τὴν Κρήτη τρεῖς διάκονοι γιὰ τὸ Τσιρίγο κι ἀφοῦ χειροτονήθησαν ἐκεῖ ἱερεῖς, ἐπέστρεφαν τρισευτυχισμένοι στὸ πολύπαθο τότε ἀπ' τὴ σκλαβιὰ νησί τους. Κατὰ κακή τους τύχη Ἀγαρηνοὶ πειρατὲς τοὺς συνέλαβαν στὸ πέλαγος, τοὺς μετέφεραν στὴ Ρόδο, ὅπου τοὺς πώλησαν σὲ τρεῖς διαφορετικοὺς Ἀγαρηνοὺς ἀφέντες.
Ἡ θέση τῶν τριῶν ἱερέων ἦταν ἀξιοθρήνητη κι ὅμως μία γλυκειὰ προσμονὴ ἦλθε νὰ γλυκάνει τὸ πικρὸ παράπονό τους. Μάθανε πὼς στὴ Ρόδο ὁ Ἅγιος Φανούριος θαυματουργοῦσε καὶ σ' αὐτὸν στήριξαν τὶς ἐλπίδες τους κι ὁλοένα προσεύχονταν καὶ τὸν ἐπικαλοῦνταν ὁ καθένας τοὺς ξεχωριστά, γιὰ νὰ τοὺς λυτρώσει ἀπ' τὴν σκληρὴ αἰχμαλωσία στοὺς μιαροὺς Ἀγαρηνούς.
Ζήτησε, λοιπόν, ὁ κάθε ἱερέας, χωρὶς νὰ συνεννοηθοῦν μεταξύ τους, ἀπ' τὸν ἀφέντή του, νὰ τοῦ δώσει ἄδεια νὰ μεταβεῖ στὴν ἐκκλησία γιὰ νὰ προσκυνήσει τὴν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Φανουρίου. Πήρανε κι οἱ τρεῖς τους μ' εὐκολία τὴν ἄδεια, προσκύνησαν μ' εὐλάβεια τὴν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου βρέχοντας τὴ γῆ μὲ τὰ δάκρυά τους γονατιστοὶ σὰν προσεύχονταν καὶ μὲ ὅλη τη δύναμη τῆς ψυχῆς τους παρακαλοῦσαν τὸν Ἅγιο Φανούριο νὰ μεσολαβήσει γιὰ νὰ γλυτώσουν πιὰ ἀπ' τὰ χέρια τῶν Ἀγαρηνῶν.
Ἀφοῦ οἱ ἱερεῖς ἀναχώρησαν, ἀνακουφισμένοι ἀπ' τὸν πόνο τους, ὁ Ἅγιος Φανούριος παρουσιάστηκε τὴ νύχτα καὶ στοὺς τρεῖς ἀφέντες τους καὶ τοὺς διέταξε νὰ ἐλευθερώσουν τοὺς σκλάβους ἱερεῖς τους, διαφορετικὰ θὰ τοὺς τιμωροῦσε σκληρά. Οἱ Ἀγαρηνοὶ ὅμως ἄρχοντες θεώρησαν τὴν ἐπέμβαση τοῦ Ἁγίου σὰν κάποια μαγεία, γι' αὐτὸ ἁλυσόδεσαν τοὺς σκλάβους τους κι ἄρχισαν νὰ τοὺς βασανίζουν μὲ χειρότερο τρόπο.
Τὴν ἄλλη ὅμως νύχτα ὁ Ἅγιος Φανούριος ἐπενέβη πιὸ ἀποτελεσματικά, ἔλυσε τοὺς τρεῖς ἱερεῖς ἀπ' τὰ δεσμά τους καὶ τοὺς ὑποσχέθηκε, πὼς θὰ τοὺς ἐλευθέρωνε ἀπὸ τοὺς Ἀγαρηνοὺς τὴν ἄλλη μέρα. Φανερώθηκε καὶ πάλι στοὺς Ἀγαρηνοὺς καὶ τοὺς ἀπείλησε αὐτὴ τὴ φορά, πὼς ἂν δὲν ἐλευθέρωναν τὸ πρωὶ τοὺς ἱερεῖς, θὰ μεταχειριζότανε σκληρὰ μέτρα γι' αὐτούς.
Τὸ ἄλλο πρωὶ οἱ Ἀγαρηνοὶ αἰσθάνθησαν τὴν τιμωρία, γιατί ἔχασαν ὅλοι τὸ φῶς τους καὶ τὸ κορμὶ τους ἔμεινε παράλυτο. Ἔτσι ἀναγκάσθησαν τότε νὰ συμβουλευτοῦν τοὺς συγγενεῖς τους, γιὰ νὰ συζητήσουν τὸ κακὸ ποὺ τοὺς βρῆκε. Ὅλοι δὲ οἱ ἄρχοντες ἀποφάσισαν νὰ καλέσουν τοὺς τρεῖς ἱερεῖς, μήπως μποροῦσαν νὰ τοὺς βοηθήσουν. Οἱ ἱερεῖς τὴν μόνη ἀπάντηση ποὺ ἔδωσαν ἦταν, πὼς αὐτοὶ θὰ παρακαλοῦσαν τὸν Θεό τους κι Ἐκεῖνος θὰ ἀποφάσιζε.
Τὴν τρίτη νύχτα παρουσιάστηκε πάλι ὁ Ἅγιος Φανούριος στοὺς Ἀγαρηνοὺς καὶ τοὺς ἀνακοίνωσε πὼς ἂν δὲν ἔστελναν οἱ τρεῖς ἄρχοντες γραπτῶς στὸ ναὸ τοῦ τὴ συγκατάθεσή τους γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν ἱερέων, δὲν θὰ ξανάβρισκαν πιὰ τὴν ὑγεία τους. Οἱ Ἀγαρηνοὶ τότε θέλοντας καὶ μὴ ἔγραψαν τὸ γράμμα ποὺ ζήτησε ὁ Ἅγιος Φανούριος καὶ δήλωναν ἀπερίφραστα, πὼς παραχωροῦσαν, στοὺς τρεῖς ἱερεῖς τὴν ἐλευθερία τους. Αὐτὲς οἱ δηλώσεις τοὺς κατατέθηκαν στὸν ἱερὸ ναὸ τοῦ Ἁγίου.
Πρὶν ἀκόμα ἐπιστρέψει ἡ ἀντιπροσωπεία τῶν Ἀγαρηνῶν ἀπ' τὸ ναό, οἱ τυφλοὶ καὶ παράλυτοι ἄπιστοι ἔγιναν ἐντελῶς καλὰ μὲ τὸ θέλημα τοῦ Ἁγίου. Οἱ πλούσιοι Ἀγαρηνοὶ ἔδωσαν στοὺς τρεῖς ἱερεῖς ὅλα τὰ ἔξοδα τοῦ ταξιδιοῦ τους κι αὐτοὶ πρὶν ἀναχωρήσουν κατέφυγαν στὴν ἐκκλησία, καὶ ἀφοῦ εὐχαρίστησαν τὸν Ἅγιο γιὰ τὴν ἀπελευθέρωσή τους, ἀντέγραψαν πιστὰ τὴν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Φανουρίου καὶ τὴν πῆραν στὴν Κρήτη, ὅπου τὴν τιμοῦσαν κάθε χρόνο μὲ δοξολογίες καὶ λιτανεῖες.
Ἡ πίτα τοῦ Ἁγίου Φανουρίου
Ἡ μεγάλη τιμὴ ποὺ τρέφουν οἱ χριστιανοὶ στὸν Ἅγιο Φανούριο, ἔγινε αἰτία νὰ δημιουργηθεῖ στὸ λαὸ τὸ παραδοσιακὸ ἔθιμο τῆς πίτας τοῦ Ἁγίου ἢ καλύτερα τῆς φανουρόπιτας.
Ἡ πίτα συνήθως εἶναι μικρὴ καὶ στρογγυλὴ καὶ γίνεται ἀπὸ καθαρὸ ἀλεύρι, ζάχαρη, κανέλλα, λάδι κι ἀφοῦ ὅλα αὐτὰ τὰ ὑλικὰ ἀνακατευθοῦν, ζυμώνονται, μπαίνουν σὲ στρογγυλὴ φόρμα καὶ ἡ πίτα ψήνεται σὲ μέτρια θερμοκρασία στὸ φοῦρνο.
Ἡ πίτα γίνεται γιὰ νὰ φανερώσει ὁ Άγιος σὲ κάποιον ἕνα χαμένο ἀντικείμενο, κάποια δουλειὰ ἂν ἕνας εἶναι ἄεργος, κάποια χαμένη ὑπόθεση, τὴν ὑγεία σὲ κάποιο ἄρρωστο καὶ ἄλλα παρόμοια.
Ἡ Ἐκκλησία μας γιορτάζει τὴ μνήμη του στὶς 27 Αὐγούστου.