Ἐπισκόπου Ἀχελώου κ. Εὐθυμίου
Εὐτυχῶς ὅμως ἐδῶ καί μερικά χρόνια ἔχουν ἀρχίσει καί στήν Ἑλλάδα ὁρισμένες, μικρές μέν, ἀλλά ἀξιέπαινες προσπάθειες γιά τήν ἐξωτερική ἱεραποστολή. Τό φθινόπωρο τοῦ 1961 ἱδρύθηκε Διορθόδοξο Ἱεραποστολικό κέντρο «Πορευθέντες», τό ὁποῖο μελετᾶ, ἐκδίδει, συνδαυλίζει τήν ἱεραποστολική φλόγα στίς ψυχές τῶν Ὀρθοδόξων, ἐκπαιδεύει, βοηθεῖ, καθοδηγεῖ καί γενικά θέτει τούς καρπούς τοῦ ἔργου του - ἐκδόσεις, ἔρευνες, πρόσωπα - στή διάθεση τῶν ἁρμοδίων ἐκκλησιαστικῶν ἀρχῶν, γιά τήν παραπέρα κανονική ἱεραποστολική δράση. Τό 1963 ἱδρύθηκε στή Θεσσαλονίκη τό Σωματεῖον «Οἱ φίλοι της Οὐγκάντα Β.Ε.» τό ὁποῖο σήμερα ἔχει περίπου δέκα παραρτήματα σέ ἰσάριθμες πόλεις τῆς Ἑλλάδος κι ἔχει ἐνισχύσει σημαντικά τό Ἱεραποστολικό ἔργο εἰς τήν Ἀνατολ. Ἀφρική διά τῆς ἀποστολῆς χρημάτων, φαρμάκων καί εἰδῶν ρουχισμοῦ. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἐπίσης ἵδρυσε τό 1967 Συνοδικό Γραφεῖο Ἐξωτερικῆς Ἱεραποστολῆς μέ σκοπόν ἀφ' ἑνός μέν τόν συντονισμόν τῶν ἰδιωτικῶν πρωτοβουλιῶν, ἀφ' ἑτέρου δέ τήν ὑπεύθυνον ἀντιμετώπισιν τῶν προβλημάτων τῆς Ἐξωτερικῆς Ἱεραποστολῆς.
Ἔτσι σήμερα βλέπουμε νά φοιτοῦν στά διάφορα πανεπιστήμια τῆς χώρας μας νέοι πού ἦλθαν ἀπό τίς μακρυνές τούς πατρίδες γιά νά μορφωθοῦν. Ὁ ἀριθμός τούς χρόνο μέ τό χρόνο μεγαλώνει. Ποιοί εἶναι αὐτοί; Εἶναι Ὀρθόδοξοι κατά τό μεγαλύτερο ποσοστό καί αὐτή ἡ πίστη τους τούς ἔφερε στήν Ἑλλάδα. Ἀπίθανο καί παράδοξο φαίνεται γιά πολλούς. Κλεισμένοι μέσα στό στενό μας περιβάλλον, δέν φανταστήκαμε ποτέ, ὅτι καί στίς χῶρες τῆς Ἀσίας καί τῆς Ἀφρικῆς ὑπάρχουν χριστιανοί πού ἔχουν τό ἴδιο δόγμα μέ μᾶς. Ἄν μελετήσουμε τήν ἱστορία, ἄν ψάξουμε ἀπό πιό κοντά τήν ὑπόθεση αὐτή θά δοῦμε ὅτι τό πράγμα δέν εἶναι τόσο παράδοξο.
Ἡ ἱστορία ἀρχίζει τό 1842, ὅταν ὁ Ρῶσος ἱεραπόστολος Ἰννοκέντιος Βενιαμίνωφ ἄφησε τό βορειοτερο ἄκρο τῆς Σιβηρίας καί πέρασε στήν ἀπέναντι πλευρά, τήν Ἀλάσκα πού τότε ἀνῆκε ἀκόμη στούς Ρώσους. Τό παράδειγμά του τό ἐμιμήθηκαν καί ἄλλοι. Ἔτσι σέ λίγο βλέπουμε Ρώσους ἱεραποστόλους νά ἀφήνουν τήν πατρίδα τους καί νά προχωροῦν σέ ἄλλες χῶρες. Τό 1858 στή συνθήκη τοῦ Τιέν-τσίν δίνεται ἡ ἄδεια σέ Ρώσους Ἱεραποστόλους νά κηρύξουν τήν Ὀρθόδοξη πίστη τους στήν μεγάλη κινέζικη αὐτοκρατορία. Τό 1868 ὁ Σαμουράϊ Σαβάμπε καί ὁ γιατρός Σακάϊ εἶναι οἱ πρῶτοι Ἰάπωνες πού γίνονται Ὀρθόδοξοι. Ἡ μεταστροφή τους ὀφείλεται στόν ἱεραπόστολο Ἰωάννη Καζάτκιν πού μέ τό μοναχικό ὄνομα Νικόλαος, ὀκτώ χρόνια πρωτύτερα στίς 2 Ἰουνίου 1861, πάτησε γιά πρώτη φορά τό πόδι του στήν Ἰαπωνία. Τέλος τό 1900 φθάνει στήν Κορέα ὁ ἱεροδιάκονος Νικόλαος Ἀλεξέϊφ καί λίγο ἀργότερα ὁ δραστήριος ἀρχιμανδρίτης Χρύσανθος Σετκόβσκυ.
Ἀπό τότε ἡ προσπάθεια συνεχίζεται. Εἶναι μία προσπάθεια γεμάτη δράση ἀγῶνες, ἐπιτυχίες, ἀποτυχίες, ἐναλλαγές. Ἄνθρωποι μέ ἀξία, μέ πίστη καί μέ φλογερή καρδιά δόθηκαν στήν μεγάλη αὐτή θεϊκή περιπέτεια, γιά νά γνωρίσουν καί ἄλλοι τό σωτήριο μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου. Δυστυχῶς, ἡ ἐπανάσταση τοῦ 1917 ἔβαλε ἕνα τέρμα στίς προσπάθειες τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας γιά ἱεραποστολή. Ἐν τῷ μεταξύ μεσολάβησαν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι. Παρ' ὅλες ὅμως αὐτές τίς δυσκολίες, οἱ ἐκκλησίες τῆς Ἀλάσκας, Ἰαπωνίας καί Κορέας ὑπάρχουν. Εἶναι μικρές. Δείχνουν ὅμως μία ἀντίσταση στό χρόνο, πού μαρτυρεῖ, ὅτι ἡ φλόγα τοῦ Θεοῦ εἶναι μέσα τους. Σήμερα μάλιστα ζοῦμε σέ μία δειλή ἄνθησή τους. Μία μαρτυρία γι' αὐτό εἶναι οἱ νέοι φοιτηταί πού ἔρχονται νά σπουδάσουν στή χώρα μας.
Γιά τήν Ἀφρική ὁ Θεός διάλεξε ἕναν ἄλλο δρόμο, θά μπορούσαμε νά ποῦμε, ὅτι μόνος του ἐφύσηξε τήν φλόγα στήν ἀφρικανική καρδιά, μία φλόγα πού σήμερα καίει τόσο ὄμορφα. Τό 1929 δύο πατριῶτες, ἀφρικανοί ἱερεῖς ἀπό τήν Οὐγκάντα μαζί μέ ἕνα ἀριθμό πιστῶν ἐγκαταλείπουν τήν ἀγγλικανική Ἐκκλησία. Μέ τό σύνθημα «ἡ Ἀφρική γιά τούς Ἀφρικανούς» προσπαθοῦν νά ἱδρύσουν μία Ἀφρικανική Ἐκκλησία. Στήν προσπάθειά τους καί στούς ἀγῶνες τούς συναντοῦν ἕναν ἕλληνα ἱερέα. Αὐτός τούς κάνει λόγο γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, μέ τήν οἰκουμενικότητά της, ἀλλά καί μέ τόν σεβασμό της στό τοπικά χρῶμα. Ὁ Ρουβήμ Σπάρτα καί ὁ Ὀβαδίας Μπασατζακιτάλο, οἱ δύο αὐτοί ἱερεῖς ἀκοῦνε, σκέπτονται, συμφωνοῦν. Δέν ἀπομένει παρά ἡ συγκατάθεση τοῦ Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας καί ἡ ἀναγνώρισή τους. Τό 1946 οἱ πιστοί της Οὐγκάντα, Κένυα καί Ταγκανίκα μπαίνουν ἐπίσημα στούς κόλπους τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Παιδιά τῆς Ἐκκλησίας αὐτῆς εἶναι οἱ Ἀφρικανοί πού σπουδάζουν σήμερα στή χώρα μας. Ὁ πρῶτος πού τελείωσε τή Θεολογική Σχολή Ἀθηνῶν ἐδῶ καί ἀρκετά χρόνια, ἔγινε Ἐπίσκοπος καί ἐργάζεται στήν Οὐγκάντα γιά τή διάδοση τοῦ Χριστιανισμοῦ. Εἶναι ὁ π. Θεόδωρος Νανκυάμα.
Σήμερα ζοῦμε σέ μία δειλή ἀναγέννηση τῶν ἱεραποστολικῶν μεγαλείων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀρκετοί ἐπίσκοποι ἐνδιαφέρονται κατά τρόπο ἄμεσο γιά τήν ἱεραποστολή. Μερικοί ἀπό αὐτούς ἔδωκαν ὑποτροφίες σέ ἀρκετούς Ἀφρικανούς γιά νά σπουδάσουν στήν Ἑλλάδα. ἄλλοι βοηθοῦν τίς Ἐκκλησίες τῆς Ἀφρικῆς καί καταρτίζουν γενικότερα σχέδια γιά τήν ἐνίσχυση τοῦ Ἱεραποστολικοῦ ἔργου.
Ἔτσι τό ὅραμα «Διαβᾶς εἰς Μακεδονίαν βοήθησον ἡμῖν» πού πρίν ἀπό 19 αἰῶνες ἔδωσε τήν ἀφορμή στόν Ἄπ. Παῦλο νά πρωτοανάψει τή φλόγα τῆς πίστεως στά χώματα τῆς Εὐρώπης, ἀκούγεται καί σήμερα ἀπό τήν ἄπω Ἀνατολή καί τήν Ἀφρική, σάν ἔκκληση, σάν παράπονο, σάν προσταγή.
Μπροστά στή σύγχρονη ἐποχή , ἔκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθήνα 2009, σέλ. 180-182
