«Εἴ τις Ἑπίσκοπος, ἤ Πρεσβύτερος, ἤ Διάκονος, ἤ Ὑποδιάκονος, ἤ Ἀναγνώστης, ἤ Ψάλτης, τήν ἁγίαν Τεσσαρακοστήν οὐ νηστεύει, ἤ Τετράδα, ἤ Παρασκευήν, καθαιρείσθω. Ἐκτός εἰμή δι’ἀσθένειαν σωματικήν ἐμποδίζοιτο. Ἐάν δέ λαϊκός ἧ, ἀφοριζέσθω».
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι, ἐμεῖς, οἱ νεοέλληνες χριστιανοί, ἔχουμε οὐσιαστικὰ καταργήσει στὴν πράξη, ὅ,τι διδάσκει ἡ Ἁγία Πίστη μας, βρίσκοντας χιλιάδες «προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις» καὶ διαμορφώνοντας ἔτσι τὴ δική του «πίστη» ὁ καθένας μας. Ἕνα ἀπ’ αὐτὰ ποὺ καταργήσαμε εἶναι καὶ ἡ νηστεία, τὴν ἀναγκαιότητα καὶ ὠφελιμότητα τῆς ὁποίας θὰ ἐξετάσουμε, ἐν συντομίᾳ, μέσα ἀπὸ τὴν πράξη καὶ τὰ λόγια της Ἐκκλησίας μας.
Ἡ νηστεία ἔχει τὴν ἀρχή της στοὺς πρωτοπλάστους, ὅταν «διέταξε ὁ Θεὸς τὸν Ἀδὰμ λέγοντας… ἀπὸ τοῦ δέντρου τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καὶ τοῦ κακοῦ ἀπαγορεύεται νὰ φᾶτε».
Ὁ Κυριός μας, νήστεψε «σαράντα μέρες καὶ σαράντα νύχτες» στὸ Σαραντάριο ὅρος, δεχόμενος τὶς προσβολὲς τοῦ διαβόλου, «γιὰ νὰ μᾶς διδάξει μὲ νηστεία νὰ ἑτοιμαζόμαστε καὶ νὰ γυμναζόμαστε γιὰ τοὺς ἀγῶνες κατὰ τῶν πειρασμῶν…». Ὁ Ἴδιος, εἶπε στοὺς μαθητές Του ὅτι «αὐτὸ τὸ γένος τῶν δαιμόνων δὲν φεύγει παρὰ μόνο μὲ προσευχὴ καὶ νηστεία».
Ὁ ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος τονίζει: «Ὅποιος παραμελεῖ τὴ νηστεία, ἃς γνωρίζει ὅτι μετακινεῖ τὸ θεμέλιο ὅλων τῶν ἀρετῶν. Γιατί αὐτὴ εἶναι ἡ ἀρχὴ κάθε ἐργασίας γιὰ τὴν ψυχὴ καὶ ὁ δρόμος ποὺ ὁδηγεῖ στὸν Χριστό… Ὅποιος χαλιναγωγεῖ τὸ σῶμα, μπορεῖ νὰ κυριαρχήσει καὶ στὶς κακὲς ἐπιθυμίες.»
Ὁ ἅγιος Δημήτριος τοῦ Ροστώφ, στὸ «Πνευματικὸ Ἀλφάβητό» του, γράφει: «Δὲν θὰ ἔχεις ποτὲ πνευματικὴ διαύγεια, σωστὴ κρίσι καὶ θετικὰ ἀποτελέσματα στὸν πόλεμο κατὰ τῶν παθῶν σου, ἂν δὲν ἀγαπήσης τὴ νηστεία καὶ δὲν ἀσκηθῆς σὲ γενικώτερη ἐγκράτεια ὅλων τῶν ἐπιθυμιῶν σου. Ἀλλιῶς θὰ δαπανήσης τὴ ζωή σου μέσα στὸ σκοτάδι τῆς συγχύσεως καὶ τῆς ἀλογίας καὶ θὰ πάρης ὡς ἀμοιβὴ τὴ στέρησι τῆς οὐράνιας μακαριότητος. Φυλάξου ἀπὸ τὴν πολυφαγία καὶ τὸ πιοτό. Σ’ αὐτὰ τὰ δυὸ βρίσκεται ἡ ἀρχὴ κάθε ἁμαρτίας καὶ πρὸ παντός της πορνείας. Ἡ ἀκράτεια γεννᾶ ὅλα τὰ κακά. Ἀπὸ τὴν πολυφαγία καὶ τὴ μέθη βαρύνεται ἡ ψυχή, θολώνει ὁ νοῦς, ἐπαναστατεῖ ἡ σάρκα, ἀποθρασύνεται ὁ σατανᾶς καὶ ἀποξενώνεται ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὴ θεία ἀγάπη».
Ὁ μεγάλος Ἱεραπόστολος τοῦ γένους μας, ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, κήρυττε: «…ἄς εἶνε δεδοξασμένος ὁ Θεὸς ὀποῦ μας ἐχάρισε τρία ἅρματα μὲ τὰ ὁποία νὰ τὸν πολεμῶμεν (τὸν διάβολο). Ἀνίσως καὶ εἶνε ἐδῶ τίνας ἀπό σας καὶ δαιμονίζεται, καὶ θέλη νὰ μάθη τὰ ἰατρικά, εὔκολον εἶναι• ἐξομολόγησις, νηστεία καὶ προσευχή. Ὅσον ἐξομολογεῖται ὁ ἄνθρωπος, νηστεύει καὶ προσεύχεται τόσον κατακαίεται καὶ φεύγει ὁ διάβολος.
Βέβαια, ὁ ἅγιος Βασίλειος διευκρινίζει, ὅτι «Δὲν εἶναι ἀρκετὴ μόνον ἡ ἀποχὴ ἀπ’ τὶς τροφὲς στὴν ἐπαινετὴ νηστεία, ἀλλ’ ἃς νηστέψουμε νηστεία ποὺ νὰ εἶναι δεκτὴ κι εὐάρεστη στὸν Θεό. Νηστεία ἀληθινὴ εἶναι ἡ ἀποξένωση ἀπ’ τὸ κακό, ἡ ἐγκράτεια τῆς γλώσσας, ἡ ἀποχὴ ἀπ’ τὸ θυμό, ὁ χωρισμὸς ἀπ’ τὶς ἐπιθυμίες, τὴν καταλαλιά, τὸ ψεῦδος καὶ τὴ ψευδορκία».
Κλείνοντας τὴν ἐνδεικτικὴ αὐτὴ ἀναφορά, θὰ μνημονεύσουμε τὰ λόγια της ἁγίας Σοφίας (1883 Πόντος-1974 Κλεισούρα): «Μικροὶ μεγάλοι νὰ ἔρθουν στὴν μετάνοια, νὰ μετανοοῦν. Νὰ γνωρίζουν ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἐπάνω. Αὐτοὶ δὲν τὸ γνωρίζουν, σὰν τὰ ἄλογα ζῷα τρῶνε τὴν Παρασκευή. Παρακαλῶ τὸν Θεὸ νὰ μετανοοῦν, αὐτοὶ δὲν μετανοοῦν… Δὲν ἐξέρνε ποὺ πᾶνε. Ποῦ βαδίζνε δὲν ἐξέρνε. Τρῶνε τᾶς Παρασκευᾶς. Τρῶνε μέλια καὶ ἐλιὲς καὶ λένε πὼς νηστεῦνε. Νηστεία θὰ εἰπεῖ ἅλας καὶ ψωμί… Ἄχ, νὰ ξέρατε τί ἔπαθε ὁ Κύριος τὴν Τετάρτη καὶ τὴν Παρασκευή, τίποτα δὲν θὰ βάζατε στὸ στόμα σας. Οὔτε ψωμί, ὄχι λάδι. Μὴ μαντζιρίζετε (μὴν τρῶτε ἀρτύσιμα) Τετάρτη καὶ Παρασκευή».
Ἄς βροῦμε, ἀνυπερθέτως, ἕναν καλὸ Πνευματικό, πιστὸ στὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, νὰ μᾶς καθοδηγήσει μὲ διάκριση στὸν δύσκολο ἀλλὰ καὶ μέγα δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ «εἰς πᾶν ἀγαθόν».
πηγή: ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ