Ἡ νηστεία τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων

    Ἀρχίζει ἀπὸ τή Δευτέρα μετὰ τὴν Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πάντων καὶ λήγει στίς 28 Ἰουνίου, τὴν παραμονὴ δηλ. τῶν Ἀγ. Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου Ἡ χρονικὴ της διάρκεια κυμαίνεται, ἐπειδὴ ἡ ἐνάρξή της ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν κινητή ἑορτὴ τοῦ Πάσχα. Εἶναι δυνατὸν νά διαρκέσει ἀπὸ ἔνα μῆνα μέχρι καθόλου, ὅταν τὸ Πάσχα πέσει 5 Μαΐου. Για τή νηστείᾳ αὐτή κανοῦν λόγο ὁ Μ. Ἀθανάσιος καὶ οἱ Ἀποστολικὲς Διαταγές, δηλ. εἶναι γνωστὴ ἀπὸ τὸν 4ο αἰῶνα. Ἀρχικὰ βέβαια ἤταν ἑπταημέρη καὶ ὑπῆρχε πρὶν καθιερωθεῖ ἡ ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων.Συνδεόταν δὲ μὲ τὴν ἑορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς, ἐπειδὴ μετὰ ἀπὸ αὐτὴν οἱ Ἀπόστολοι «Νηστεύσαντες καὶ προσευξάμενοι» (Πραξ. Ἰγ΄ 3) ἄρχισαν τὸ κηρυκτικό τους ἔργο. Ὅταν καθιερώθηκε ἡ ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἡ νηστεία παρατάθηκε μέχρι τὴν 28 Ἰουνίου. . Πρῶτος ὁ Μέγας Ἀθανάσιος ἀναφέρει νηστεία μιᾶς ἑβδομάδος μετὰ τὴν Πεντηκοστή. «Τῇ γὰρ ἑβδομάδι μετὰ τὴν ἁγίαν πεντηκοστὴν ὁ λαὸς νηστεύσας ἐξῆλθε περὶ τὸ κοιμητήριον εὔξασθαι» (ἐγράφη περὶ τὸ 357). Αὐτὸς μὲν ἀναφέρει τὴν νηστεία αὐτὴ ἀμέσως μετὰ τὴν Πεντηκοστή, ἀλλὰ τὸ βιβλίο τῶν Ἀποστολικῶν Διαταγῶν, τὸ ὁποῖο ἔχει γραφεῖ πενήντα περίπου ἔτη ἀργότερα καὶ ἀπηχεῖ ἀποστολοπαράδοτες ἐντολὲς καὶ συνήθειες, τὴν ἀναφέρουν μία ἑβδομάδα μετὰ τὴν Πεντηκοστή, δηλαδὴ μετὰ τὴν ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Πάντων. «Μετὰ οὖν τὸ ἑορτάσαι ὑμᾶς τὴν Πεντηκοστὴν ἑορτάσατε μίαν ἑβδομάδα καὶ μετ’ ἐκείνην νηστεύσατε μίαν, δίκαιον γὰρ καὶ εὐφρανθῆναι ἐπὶ τῇ ἐκ Θεοῦ δωρεὰ καὶ νηστεύσαι μετὰ τὴν ἄνεσιν». Ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ χωρίο τῶν Ἀποστολικῶν Διαταγῶν, ἡ περὶ ᾖς ὁ λόγος νηστεία σχετιζόταν μὲ τὴν χαρμοσύνη περίοδο ἀπὸ τὸ Πάσχα μέχρι τὴν Πεντηκοστή, μετὰ τὴν ὁποία ἔπρεπε να ἐπέλθει καποίας μορφῆς ἀντίδραση, ὥστε να μετριασθεῖ ἡ χαρμοσύνη διάθεση. Ἐπειδὴ οἱ Ἀπόστολοι εἴχαν ἀρχίσει τὸ κήρυγμα μετὰ τὴν Πεντηκοστή, οἱ μετ’ αὐτὴν ἡμέρες ἦσαν ἀφιερωμένες σ’ αὐτούς. Γι’ αὐτὸ καὶ στις συριακὲς πηγὲς ἡ νηστεία αὐτὴ ὀνομαζόταν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ἂν καὶ δεν εἶχε ἀκόμη εἰσαχθεῖ ἀπὸ τή Δύσῃ στήν Ἀνατολῇ ἡ ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων τῆς 29ης Ἰουνίου Σ’ αὐτὴ τή νηστεία καταλύεται [=τρώγεται] ψάρι. Ἐπίσης καταλύεται καὶ στην ἑορτὴ τοῦ Γενεσίου τοῦ Τιμίου Προδρόμου (24 Ἰουνίου), ὁποιαδήποτε μέρα καὶ ἂν πέσει. Ἂν ἡ ἑορτὴ τῶν Ἀγ. Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου πέσει ἡμέρα Τετάρτη ἢ Παρασκευὴ καταλύεται μόνον ψάρι, ὄχι κρέας. Τὴν παραμονὴ τῆς ἑορτῆς εἶναι αὐστηρὴ νηστεία, ἐκτὸς ἐὰν εἶναι Σάββατο ἢ Κυριακή.

   Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἀναφέρει στό «Ἱερὸ Πηδάλιο», ὅτι «ἡ Νηστεία αὐτὴ γίνεται ὄχι γιά τοὺς Ἁγίους Ἀποστόλους , οὔτε γιά τὴν Κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀλλὰ πρῶτα καὶ κύρια γιά τὴν ἑπταημέρη ἄνεση πού προηγεῖται (τῆς Νηστείας αὐτῆς) κατὰ τὴν Ἑβδομάδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (δηλαδὴ για τὸ γεγονὸς ὅτι δέν νηστεύουμε καθόλου ὅλη αὐτὴν τὴν Ἑβδομάδα), καὶ ἔπειτα διότι οἱ Θεῖοι Ἀπόστολοι πρῶτα ἐνήστευσαν καὶ προσευχήθηκαν καὶ ὕστερα ξεκίνησαν τὸ Κήρυγμά τους».

Ἡ νηστεία εἶναι ἄριστο μέσον πρὸς κατακτήσῃ τῶν ἀρετῶν καὶ συντελεῖ στή σωτηρία μας.

Οἱ Χριστιανοὶ πρέπει να τιμοῦμε γενικὰ ὄλες τις νηστεῖες, διότι ὠφελούμεθα ψυχικά. Ἡ νηστεία εἶναι ὑποχρεωτικὴ για ὅλους, ἐκτὸς ἂν ὑπάρχουν λόγοι ὑγείας. 

Ἀναφέρουν για τὴν ἀξία καὶ τῇ σημασίᾳ τῆς νηστείας [ἀπο εδω]:

1) ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός:

«Πρέπει καὶ ἡμεῖς, ἀδελφοί μου, οἱ εὐσεβεῖς χριστιανοί, να νηστεύωμεν πάντοτε, μὰ περισσότερον τὴν Τετράδη, διατὶ ἐπουλήθηκε ὁ Κύριος καὶ τὴν Παρασκευὴ διατὶ ἐσταυρώθη. Ὁμοίως ἔχομε χρέος να νηστεύωμεν καὶ τες ἄλλες Τεσσαρακοστές, καθὼς ἐφώτισε τὸ Ἅγιον Πνεῦμα τοὺς ἁγίους Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ μας ἔγραψαν διὰ να νηστεύωμεν, να νεκρώνωμεν τὰ πάθη, να ταπεινώνωμεν τῇ σάρκα, τὸ σῶμα.»

2) ὁ Ἅγιος Βασίλειος:

«MΗΝ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΙΣ ὅμως τὸ καλὸ τῆς νηστείας μόνο στην ἀποχὴ ἀπὸ τὸ φαγητό. Γιατὶ πραγματικὴ νηστεία εἶναι μόνο να μὴν κανεὶς τίποτε ἄδικο. “Να Λύνεις κάθε δεσμὸ ἀδικίας”. Συγχώρησε τὸν πλησίον σου για τὸ κακό πού σου ἔκανε καὶ ξέχασε αὐτά πού σου χρωστάει» .

«Ἡ νηστεία σᾶς να εἶναι καθαρῇ ἀπὸ δικαστικὲς πράξεις καὶ προστριβές.” Κρέας δὲν τρώς, ἀλλὰ κατασπαράζεις τὸν ἀδελφό σου. Νηστεύεις τὸ κρᾶσι, ἀλλὰ εἶσαι σπάταλος στις ἀδικίες. Περιμένεις να ἔρθει τὸ βραδὺ για να φὰς ἀλλὰ ξοδεύεις ὅλη τὴν ἡμέρα σου στα δικαστήρια. ” Ἀλοίμονο σὲ κείνους που δεν μεθάνε ἀπὸ κρᾶσι, ἀλλὰ ἀπό τις ἀδικὶες".