Εὐλαβέστατοι Ἱερεῖς,
Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,
« Ἔφθασε καιρός, ἡ τῶν πνευματικῶν ἀγώνων ἀρχή, ἡ κατὰ τῶν δαιμόνων νίκη, ἡ πάνοπλος ἐγκράτεια, ἡ τῶν Ἀγγέλων εὐπρέπεια, ἡ πρὸς Θεὸν παρρησία.»
(Δοξαστικὸ τῶν Αἴνων τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς).
Μὲ θριαμβευτικὸ ὕφος ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας μὲ τὸν ὕμνο αὐτὸ ἀναγγέλλει σὲ ὅλο τὸν κόσμο τὴν ἄφιξη τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Καὶ παροτρύνει πειστικὰ ὅλους μας «ἐγκρατείᾳ τὴν σάρκα, ταπεινῶσαι πάντες σπουδάσωμεν καὶ λήθην τῆς κακίας παντελῆ ποιήσωμεν». (Στιχηρὸ Κατανυκτικοῦ Ἑσπερινοῦ Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς). Μᾶς καλεῖ, λοιπόν, σὲ πνευματικὸ ἀγῶνα αὐτὴ τὴν περίοδο, χρησιμοποιοῦντες τὴν ἐλευθερία μας καὶ ἀποδεχόμενοι τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ νὰ ἀρνηθοῦμε τὴν κακία καὶ τὰ πάθη τῆς ἁμαρτίας καὶ νὰ σπεύσουμε πρόθυμα νὰ ἀναβοῦμε στὰ νοητὰ ὕψη τῶν ἀρετῶν.
Ποῖες εἶναι, ὅμως, οἱ προϋποθέσεις τοῦ πνευματικοῦ αὐτοῦ ἀγῶνος;
Α΄. Τὸ πρῶτο, τὸ ὁποῖο ὀφείλουμε νὰ ἐπισημάνουμε εἶναι ὅτι τὸν ἀγῶνα αὐτὸν πρέπει νὰ τὸν ἀναλάβουμε καὶ νὰ τὸν διεξαγάγουμε πρόθυμα, εὐχάριστα καὶ μὲ ὑπομονὴ κατὰ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο, ὁ ὁποῖος παρατηρεῖ: «τοσοῦτον ἔχοντες περικείμενον ἡμῖν νέφος μαρτύρων, ὄγκον ἀποθέμενοι πάντα καὶ τὴν εὐπερίστατον ἁμαρτίαν, δι’ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα, ἀφορῶντες εἰς τὸν τὴν πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν Ἰησοῦν» (Ἑβραίους, ιβ΄ 1-2).
Δύο, λοιπόν, εἶναι οἱ παράγοντες ἐκεῖνοι, ποὺ μᾶς ἐνθαρρύνουν, μᾶς ἐνισχύουν, μᾶς δυναμώνουν καὶ μᾶς ἐμπνέουν νὰ ἀγωνιζόμαστε πρόθυμα. Ὁ πρῶτος εἶναι τὸ «περικείμενον ἡμῖν νέφος μαρτύρων». Οἱ Ἅγιοι, οἱ ὁποῖοι μᾶς περιβάλλουν καὶ οἱ ὁποῖοι ἐτέλεσαν τὴν μαρτυρία τους, κατὰ τὸν Ἅγιο Ἀπόστολο καὶ Εὐαγγελιστὴ Ἰωάννη εἶναι καὶ οἱ διδάσκαλοι τῆς ἀρετῆς ἀλλὰ καὶ οἱ ἐλεγκτὲς κάθε κακίας καὶ πονηρίας. Αὐτοὶ εἶναι τὰ λαμπρὰ καὶ ὑψηλὰ παραδείγματα χριστιανικοῦ ἀγῶνα καὶ εὐαγγελικῆς ζωῆς. Ἐβίωσαν καὶ ἐδίδαξαν τὸ Εὐαγγέλιο. Γιὰ τοῦτο καὶ κατὰ τὸν λόγον τοῦ Ἀποστόλου Παύλου θὰ κρίνουν τὸν κόσμο: «οὐκ οἴδατε ὅτι οἱ ἅγιοι τὸν κόσμον κρινοῦσι; καὶ εἰ ἐν ὑμῖν κρίνεται ὁ κόσμος, ἀνάξιοί ἐστε κριτηρίων ἐλαχίστων» (Α΄ Κορινθίους, στ΄ 2).
Ὁ δεύτερος παράγων εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας. Αὐτὸς μᾶς ἐκάλεσε νὰ Τὸν ἀκολουθήσουμε «ἡμῖν ὑπολιμπάνων ὑπογραμμόν, ἵνα ἐπακολουθήσωμεν τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ» (Α΄ Πέτρ., β΄ 21). Καὶ «αὐτὸς πειρασθεὶς δύναται τοῖς πειραζομένοις βοηθῆσαι» ( Ἑβραίους, β΄ 18).
Ἐνώπιόν μας ἔχουμε τὸν Κύριό μας. Αὐτὸς εἶναι ὁ Δημιουργός μας, Αὐτὸς εἶναι ὁ Πατέρας καὶ Ἀδελφός μας, Αὐτὸς εἶναι ὁ Διδάσκαλός μας, Αὐτὸς ἡ Ἀλήθεια, Αὐτὸς τὸ Φῶς, Αὐτὸς ἡ Ζωή, Αὐτὸς ἡ Ἀνάστασις, Αὐτὸς ὁ Ἄρτος, Αὐτὸς ἡ βρῶσις καὶ ἡ πόσις μας, Αὐτὸς ἔνδυμά μας, Αὐτὸς Προνοητής μας, Αὐτὸς Κυβερνήτης μας, Αὐτὸς Κριτής μας, Αὐτὸς ἡ σωτηρία μας, Αὐτὸς ὁ ἱλασμός μας, Αὐτὸς ἡ δικαιοσύνη μας, Αὐτὸς ἡ Χαρά μας, Αὐτὸς ἡ Εἰρήνη μας, Αὐτὸς παρρησία μας πρὸς τὸν Πατέρα, Αὐτὸς χορηγός του Ἁγίου Πνεύματος, Αὐτὸς κεφαλή μας, Αὐτὸς ἀρχηγὸς καὶ τελειωτής.
Ὅσο κι ἂν ἡ ἁμαρτία μᾶς πολιορκεῖ, ἐμεῖς δὲν πρέπει νὰ κουραζόμαστε. Ἀντιθέτως, πρέπει ἐνισχυόμενοι ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα νὰ ἀντιστεκόμαστε στὶς προκλήσεις, στὰ δελεάσματα, στὶς ἐπιθέσεις της.
Ὅσο κι ἂν ὁ ἀγῶνας εἶναι σκληρός, ἐφ’ ὅσον «οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας» (Ἐφεσίους, στ΄ 12), δὲν πρέπει νὰ δειλιάζουμε.
Ὁ Κύριος μᾶς βεβαιώνει: «Θαρσεῖτε. Ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ἰωάννου, ιστ΄ 33). «Ὁ νικῶν, δώσω αὐτῷ καθίσαι μετ’ ἐμοῦ ἐν τῷ θρόνῳ μου, ὡς κἀγὼ ἐνίκησα, καὶ ἐκάθησα μετὰ τοῦ πατρός μου ἐν τῷ θρόνῳ αὐτοῦ» (Ἀποκάλυψις, γ΄ 21).
Β΄. Συγκεκριμένα ὁ ἀγῶνας αὐτὸς διεξάγεται διττῶς, κατὰ δύο τρόπους: ἀφ’ ἑνὸς μὲν πρὸς ἐργασία καὶ ἄσκηση τῶν ἀρετῶν καὶ ἀφ’ ἑτέρου πρὸς ἐκκοπή, ἐκρίζωση, νέκρωση καὶ ἀφανισμὸ τοῦ πονηροῦ φρονήματος, τοῦ φρονήματος τῆς ἁμαρτίας.
Δι’ ὅλης τῆς Ἁγίας Γραφῆς διατρέχει ἡ ἀνάγκη καὶ ἡ παρότρυνση πρὸς τὸν διμέτωπο αὐτὸ ἀγῶνα. Μνημονεύουμε τοὺς λόγους τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «ἀπεκδυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσι αὐτοῦ καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ’ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτὸν» (Κολασσαεῖς, γ΄ 9-10).
Ἐκ τούτων γίνεται σαφὴς ἡ ἔννοια καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ ἀνακαινισμένου διὰ καὶ ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀνθρώπου.
Ὁ καινὸς ἄνθρωπος, ὁ κατ’ εἰκόνα τοῦ Κτίσαντος αὐτὸν κτισθείς, εἶναι ὁ γλυκὺς καρπὸς καὶ τὸ ἔπαθλο αὐτοῦ τοῦ ἀγῶνα. Ὁ ἄνθρωπος, ποὺ θὰ δώσει αὐτὸν τὸν ἀγῶνα τελικῶς θὰ ἀποκτήσει τὰ χαρακτηριστικά τοῦ θεανδρικοῦ προσώπου τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ Υἱὸς τῆς εὐδοκίας τοῦ Πατρός, ὁ Υἱὸς τῆς Δόξης, ὁ Ὑπερύμνητος καὶ Ὑπερυψούμενος καὶ δεδοξασμένος εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Ἂς εὐχηθοῦμε ὁ Θεὸς νὰ εὐλογήσει αὐτὸν τὸν πνευματικὸ ἀγῶνα καὶ τὴν προσπάθειά μας κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἐφετινῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καὶ νὰ μᾶς ἀξιώσει νὰ προσκυνήσουμε καὶ τὴν Ἁγία καὶ Λαμπροφόρο Ἀνάστασή Του.
Ἐγκάρδιος εὐχέτης Σας πρὸς Κύριον
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Κηφισίας, Ἀμαρουσίου καὶ Ὠρωποῦ Κύριλλος