Ἁγίου Λουκᾶ Ἀρχιεπισκόπου Κριμαίας
Εἶναι πολὺ κοντὰ ὁ καιρὸς τῆς μετανοίας καὶ τῆς ἐξομολογήσεως τῶν ἁμαρτιῶν μας. Τὰ δυὸ αὐτὰ πράγματα: ἡ μετάνοια καὶ ἡ ἐξομολόγηση εἶναι τὰ σημαντικότερα στὴν ζωή μας. Ἡ μετάνοια καὶ ἡ νηστεία δὲν εἶναι εὔκολα πράγματα. Γιὰ νὰ προετοιμαστοῦμε σωστὰ γιὰ τὴν νηστεία ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία αὐτὴ τὴν τελευταία ἑβδομάδα, πρὶν τὴν Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἀπαγορεύει νὰ τρῶμε κρέας. Κάποτε εἶχε ξεχαστεῖ τὸ πραγματικὸ νόημα αὐτῆς τῆς ἑβδομάδας. Οἱ ἄνθρωποι θεωροῦσαν ὅτι οἱ ἡμέρες αὐτὲς εἶναι γιὰ διασκέδαση καὶ καρναβάλια. Ξεχνοῦσαν οἱ ἀπερίσκεπτοι ἐκεῖνοι ἄνθρωποι ὅτι τὴν Τετάρτη καὶ τὴν Παρασκευὴ τῆς Τυρινῆς ἔχουμε πλέον τὶς Ἀκολουθίες τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.
Οἱ ἅγιοι, ποὺ παραδόθηκαν ὁλοκληρωτικὰ στὸν Θεὸ καὶ τῶν ὁποίων ὅλη ἡ ζωὴ ἦταν μία διαρκῆς νηστεία, μᾶς λένε πόσο σημαντικὸ εἶναι νὰ θυμόμαστε παντοτινὰ τὴν ὥρα τοῦ θανάτου. Νὰ μὴν ξεχνᾶμε αὐτὸ πού μας διδάσκει ἡ Ἁγία Γραφὴ καὶ οἱ Πατέρες: νὰ θυμόμαστε τὴν ὥρα τοῦ θανάτου μας καὶ δὲν θὰ ἁμαρτήσουμε ποτέ. Πολὺ σπουδαῖο πρᾶγμα εἶναι ἡ μνήμη τοῦ θανάτου, πιὸ σημαντικὸ ὅμως εἶναι νὰ θυμόμαστε τὴν Φοβερὰ Κρίση τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ προσπαθήσουμε, ὅσο μᾶς εἶναι δυνατόν, νὰ κατανοήσουμε τὸ νόημα τῶν λόγων τῆς ἁγίας Γραφῆς σχετικὰ μὲ τὴν Φοβερὰ Κρίση τοῦ Κυρίου.
Γιὰ τὴν μεγάλη ἐκείνη ἡμέρα τῆς κοινῆς Ἀναστάσεως μᾶς λέει ὁ Ἅγιος ἀπόστολος Πέτρος στὴ Β΄ Ἐπιστολή του: «Ἥξει δὲ ἡ ἡμέρα Κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτί, ἐν ᾗ οὐρανοὶ ῥοιζηδὸν παρελεύσονται, στοιχεῖα δὲ καυσούμενα λυθήσονται, καὶ γῆ καὶ τὰ ἐν αὐτῇ ἔργα κατακαήσεται» (Β΄ Πέτ. 3, 10). Θὰ καεῖ ἡ γῆ καὶ αὐτὸ σημαίνει ὅτι δὲν θὰ γίνει στὴ γῆ ἡ Φοβερὰ Κρίση καὶ οὔτε στὴ γῆ θὰ παρασταθοῦν ἐνώπιον τοῦ φοβεροῦ Κριτοῦ ὅλοι ἐκεῖνοι οἱ ἀμέτρητοι λαοὶ ποὺ ζοῦσαν πάνω σ’ αὐτὴ ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. Ἀλλά καὶ δὲν θὰ χωροῦσαν ἐκεῖ ὅλοι αὐτοὶ οἱ λαοί. Στοὺς οὐρανούς, πάνω ἀπὸ τὶς νεφέλες θὰ κρίνει ὁ Δημιουργὸς καὶ ὁ Κριτὴς τοῦ κόσμου τὴν ἀνθρωπότητα. Αὐτὸ λέει καὶ ὁ Ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος: «Ἔπειτα ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι ἅμα σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς ἀέρα» (Α΄ Θεσ. 4, 17).
Στὴν φοβερὴ δόξα του θὰ παρουσιαστεῖ ὁ Κριτὴς τοῦ κόσμου συνοδευόμενος ἀπὸ ἀμέτρητο πλῆθος τῶν ἀσωμάτων ἐπουρανίων δυνάμεων. Θὰ θυμηθεῖ ἀμέσως ὁ καθένας ὅλα τὰ ἔργα, τὰ λόγια καὶ τὶς σκέψεις του. Μεγάλο φόβο θὰ νιώσουν αὐτοὶ ποὺ στὴ ζωὴ τους ἀκολουθοῦσαν τὸ δρόμο τοῦ κακοῦ καὶ τῆς ἀδικίας καὶ περιφρονοῦσαν τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ. Θὰ τοὺς βάλει ὁ Κριτὴς τοῦ κόσμου στὰ ἀριστερά Του. Οἱ δίκαιοι, ποὺ ἀγάπησαν τὸν Θεὸ καὶ τὴν δικαιοσύνη Του, θὰ σηκώσουν ψηλὰ τὸ κεφάλι τους. Θὰ τοὺς βάλει ὁ Εὔσπλαχνος Κριτὴς δεξιὰ ἀπὸ τὸ θρόνο Του. Καὶ θὰ ἀκούσουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι μία σύντομη καὶ δίκαια ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ. Σ’ αὐτοὺς ποὺ θὰ εἶναι δεξιά Του θὰ πεῖ μὲ ἀγάπη: «Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. Ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην, καὶ ἤλθετε πρός με. τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν, ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαμεν; πότε δέ σε εἴδομεν ξένον καὶ συνηγάγομεν, ἢ γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; πότε σε εἴδομεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ ἤλθομεν πρός σε; καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» (Ματθ. 25, 34-40).
Τότε σ’ αὐτοὺς ποὺ θὰ βρίσκονται στὰ ἀριστερά Του θὰ πεῖ μὲ ὀργή: «Πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. ἐπείνασα γάρ, καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ οὐ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ οὐ περιεβάλετέ με, ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με. τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ καὶ αὐτοὶ λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα ἢ διψῶντα ἢ ξένον ἢ γυμνὸν ἢ ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι; τότε ἀποκριθήσεται αὐτοῖς λέγων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε. Καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον» (Ματθ. 25, 41-46).
Πολὺ σύντομη καὶ ἁπλὴ εἶναι αὐτὴ ἡ ἀπόφαση τοῦ Κριτοῦ τοῦ κόσμου. Τόσο σύντομη ποὺ σὲ μερικοὺς προκαλεῖ σύγχυση. Καὶ ἀποροῦν γιατί οἱ ἄνθρωποι κρίνονται ἀπὸ τὸν Θεὸ μόνο μὲ βάση τὰ ἔργα τῆς εὐσπλαχνίας. Γιατί δὲν λέει ὁ Κύριος ὅτι οἱ δίκαιοι ὅλη τὴν ζωὴ τοὺς τὴν ἀφιέρωσαν στὸ Θεὸ καὶ πάντα τηροῦσαν τὶς ἐντολές Του; Γιατί δὲν λέει γιὰ τὴν εὐσέβειά τους, τὰ δάκρυα, τὶς προσευχὲς καὶ τὶς νηστεῖες τους; Γιὰ τὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου, γιὰ τὸ διωγμὸ ποῦ ὑπέφεραν γιὰ τὴν πίστη στὸ Θεό; Γιατί ἀνέφερε μόνο τὰ φιλάνθρωπα ἔργα τους; Γιατί, γιὰ τοὺς ἄλλους, ποῦ τοὺς ἔστειλε στὸ αἰώνιο, πῦρ δὲν ἀνέφερε τὴν πολὺ βαριὰ ἁμαρτία, τὴν βλασφημία; Γιατί δὲν τοὺς καταδικάζει γιὰ διωγμὸ τῶν ἁγίων, φόνο, λῃστεία, πορνεία, μοιχεία καὶ ἄλλα πολλά; Γιατί μιλάει μόνο γιὰ τὴν ἀσπλαχνία τους;
Προκαλεῖ θαυμασμὸ αὐτὴ ἡ ἀπάντηση τοῦ Κριτοῦ τοῦ κόσμου διότι εἶναι σύντομη καὶ ταυτόχρονα ἐξαντλητική. Γενικὰ εἶναι πολὺ δύσκολο νὰ δώσουμε μὲ λίγες λέξεις μία πλήρη ἀπάντηση. Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ Κυρίου περιέχει τὰ σημαντικότερα ἀπὸ τὸ Νόμο τοῦ Θεοῦ. Στὴν συζήτηση ποὺ εἶχε ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς μὲ ἕναν νομοδιδάσκαλο λέει τὸ ἑξῆς, γιὰ τὶς σπουδαιότερες ἐντολὲς στὶς ὅποιες συνοψίζεται ὅλος ὁ Νόμος: «ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου. αὕτη ἐστὶ πρώτη καὶ μεγάλη ἐντολή. Δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ· ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν » (Ματθ. 22, 37-39). Ὁ Κύριος μας Ἰησοῦς Χριστὸς εὐλογεῖ τοὺς δικαίους γιὰ τὰ ἔργα τῆς εὐσπλαχνίας καὶ κατακρίνει καὶ καταδικάζει τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἐπειδὴ τοὺς λείπουν αὐτὰ τὰ ἔργα.
Ἡ εὐσπλαχνία εἶναι τὸ σπουδαιότερο μεταξὺ τῶν ἔργων ἀγάπης. Τοὺς ἁμαρτωλούς τούς καταδικάζει ὁ Κύριος διότι μίσησαν τὴν ὁδὸ τῆς ἀγάπης καὶ δὲν τὸν ἀκολούθησαν, καὶ ἀντὶ νὰ ἀκολουθήσουν αὐτὴν τὴν ὁδὸ ἀκολούθησαν, τὴν ὁδὸ τοῦ μίσους καὶ τῆς κακίας. Οἱ δίκαιοι στὴν ζωὴ τους πραγματοποίησαν τὶς δυὸ σπουδαιότερες ἐντολὲς τοῦ Νόμου, ἐνῷ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὶς ἀπέρριψαν. Γι’ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸ λόγο ἡ κρίση αὐτὴ τοῦ Θεοῦ, ποὺ διατυπώθηκε μὲ λίγες πολὺ σύντομες φράσεις, εἶναι ἐξαντλητικὴ καὶ περιέχει μέσα τῆς τὴν ὕψιστη ἀλήθεια.
Ἄς ἀκολουθήσουμε καὶ ἐμεῖς, ἀδελφοὶ μου, τὴν ὁδὸ τῆς Θείας Δικαιοσύνης ἀποφεύγοντας τὴν διαβολικὴ ὁδὸ τῆς κακίας. Νὰ σηκώσουμε τὸν σταυρό μας καὶ νὰ τὸν βαστάξουμε μέχρι τὸ θάνατο μὲ ὑπομονὴ καὶ τότε στὴν Φοβερὰ ἡμέρα τῆς Κρίσεως θὰ μᾶς βάλει ὁ Κριτὴς τοῦ κόσμου στὰ δεξιά Του. Ἀμήν.
« Λόγοι καὶ Ὁμιλίες» Τόμος Α΄, ἐκδόσεις Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη, 2014
