ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
+Ἀρχιμ. Γεωργίου Καψάνη
Εἶναι, ἀλήθεια ὅτι ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου σημαδεύει τὰ πάντα στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ στὴν ζωὴ τῶν Χριστιανῶν. Δέν ὑπάρχει κάτι ποὺ νὰ γίνεται στὴν Ἁγία μας Ἐκκλησία εἴτε στὴ ζωὴ τὴν εὐσεβή, τὸ ὁποῖο νὰ μὴ σφραγίζεται μὲ τὸν Τίμιο Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ. Τὸ μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας τελεσιουργεῖται μὲ τὴν σφραγῖδα τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Σταυρικὲς εἶναι ὅλες οἱ εὐλογίες τῶν ἱερέων τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ πρῶτο μυστήριο τῆς σωτηρίας, τὸ Ἅγιον Βάπτισμα, διὰ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καὶ αὐτὸ φέρεται εἰς πέρας. Στὴν ζωή μας τὴν καθημερινή, ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ θὰ ξυπνήσουμε ὡς τὴν ὥρα ποὺ θὰ κατακλιθοῦμε, καὶ ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ θὰ γεννηθοῦμε ὡς τὴν ὥρα ποὺ θὰ παραδώσουμε τὴν ψυχή μας στὸν Θεὸ καὶ ἄλλοι θὰ παραδώσουν τὸ φθαρτὸ σῶμα μας στὸ μνῆμα πάλι ὁ Σταυρὸς τὰ σφραγίζει ὅλα.
Τοῦτο βέβαια δὲν εἶναι τυχαῖο, οὔτε γίνεται ἀπλῶς γιὰ νὰ ἔχουμε κάποια θεία δύναμι ἡ κάποια θεία προστασία ἡ κάποια θεία εὐλογία. Βέβαια γίνεται καὶ γι’ αὐτό, ἀλλὰ ἐὰν δοῦμε βαθύτερα τὰ πράγματα, θὰ δοῦμε ὅτι ὁ Σταυρὸς εἶναι ἀναφαίρετος σύντροφος τῆς ζωῆς τοῦ Χριστιανοῦ καὶ τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Διότι ὁ Σταυρὸς εἶναι ἡ οὐσία τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καὶ τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Εἴτε λέμε ζωὴ ἐν Χριστῷ εἴτε λέμε ζωὴ ἐν τῷ Σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ, τὸ ἴδιο λέμε. Δὲν νοεῖται τὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ χωρὶς τὸν Σταυρό Του. Δὲν νοεῖται ἡ ζωὴ τοῦ Χριστιανοῦ χωρὶς τὴν συμμετοχή του στὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτό, ὅ,τι κάνει ὁ Χριστιανὸς καὶ τὸ κάνει μὲ τὸ πνεῦμα τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, εἶναι χριστιανικό. Ὅ,τι κάνει καὶ δὲν τὸ κάνει μὲ τὸ πνεῦμα τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, εἶναι σαρκικό, εἶναι ἐγωιστικό, εἶναι τῆς φιλαυτίας, εἶναι ἀντίθεο, εἶναι ἔξω ἀπὸ τὴν Χάρι τοῦ Θεοῦ. Ἄρα δυὸ τρόποι ζωῆς ὑπάρχουν, ὁ τρόπος ὁ μὴ σταυρικὸς καὶ ὁ τρόπος ὁ σταυρικός. Καὶ ὁ μὴ σταυρικὸς εἶναι ὁ τρόπος τοῦ ἐγωισμοῦ, εἶναι ὁ τρόπος ὁ κοσμικός, εἶναι ὁ τρόπος τοῦ ἀνθρωποκεντρισμοῦ, εἶναι ὁ τρόπος κατὰ τὸν ὁποῖο ὁ ἄνθρωπος ζῆ μὲ τὸν ἑαυτό του καὶ ὄχι μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸν ἀδελφό του. Ἐνῷ ὁ τρόπος τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὁ τρόπος κατὰ τὸν ὁποῖο ὁ ἄνθρωπος προσπαθεῖ νὰ νικᾶ τὸ σαρκικὸ φρόνημα, νὰ νικᾶ τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο, νὰ νικᾶ τὸν ἐγωισμό του καὶ νὰ ζῆ προσφερόμενος στὸν Θεὸ καὶ προσφερόμενος στὸν ἀδελφό του.
Ἐὰν ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ ἔχη τόσο μεγάλη δύναμι καὶ ὁ σταυρικὸς θάνατος τοῦ Χριστοῦ ἔχη τόση δύναμι, τὴν ἔχει διότι ἐπάνω στὸν Σταυρὸ Του ὁ Χριστὸς ἐπανέφερε τὸν ἄνθρωπο στὴν πραγματικὴ του τροχιὰ καὶ φύσι. Διώρθωσε διὰ τῆς τελείας ὑπακοῆς Του, τῆς μέχρι Σταυροῦ καὶ θανάτου, τὴν ἀνυπακοὴ τοῦ Ἀδάμ, τὴν ἐπανάστασι τοῦ Ἀδάμ, μὲ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος χωρίστηκε ἀπὸ τὸν Θεό. Ὅλη ἡ τραγῳδία τοῦ ἀνθρώπου ἦταν ἡ ἁμαρτία, ὁ ἐγωισμὸς τοῦ Ἀδάμ, ποὺ τὸν χώρισε ἀπὸ τὸν Θεό. Ὅλη ἡ διόρθωσις αὐτῆς τῆς μεγάλης τραγῳδίας τοῦ Ἀδὰμ ἔγινε μὲ τὴν ἄφατο κένωσι τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τὸ ἀποκορύφωμα τῆς ὁποίας ἦταν ὁ Σταυρός Του. Καὶ ἐπειδὴ ἐπάνω στὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ διορθώθηκε ὅλο τὸ λάθος τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας καὶ τῶν ἀνθρώπων τῶν πρὸ Χριστοῦ, γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι νίκη μεγάλη του Χριστοῦ κατὰ τοῦ διαβόλου καὶ τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ διάβολος φοβεῖται τόσο πολὺ τὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, διότι ἐπάνω στὸν Σταυρὸ Του ὁ Χριστὸς τοῦ ἀνέτρεψε ὅλο τοῦ τὸ ἔργο, ὅλα τὰ μηχανήματα ποὺ εἶχε κάνει, ὅλες τὶς πονηριὲς ποὺ εἶχε κάνει, ὅλες τὶς μεθοδεῖες ποὺ εἶχε κάνει, μὲ τὶς ὁποῖες κρατοῦσε αἰχμάλωτο τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων. Ἀλλὰ ὁ Κύριος ἐκεῖ ἐπάνω στὸν Σταυρὸ τὸν ἐνίκησε καὶ τὸν κατετρόπωσε μὲ τὴν ἄκρα ταπείνωσί Του καὶ μὲ τὴν τελεία ὑπακοὴ Τοῦ στὸ ἅγιο θέλημα τοῦ Θεοῦ Πατρός Του.
Ἔτσι λοιπὸν καὶ ἐμεῖς βλέπουμε, ὅτι ὡς Χριστιανοὶ δὲν ἔχουμε ἄλλο τρόπο νὰ ζήσουμε, παρὰ μόνο τὸν τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ τρόπο. Συμμεριζόμενοι, δηλαδή, κάθε λεπτὸ τὴν ταπείνωσι τοῦ Χριστοῦ, τὴν θυσία τοῦ Χριστοῦ, τὴν νίκη κατὰ τῶν παθῶν μας καὶ τοῦ ἐγωισμοῦ μας καὶ τοῦ ἰδίου μας νοσηροῦ καὶ ἁμαρτωλοῦ θελήματος. Κάθε φορὰ ποὺ κάνουμε μία ἁμαρτία, ἕνα ἐγωισμό, μία ὑπερηφάνεια, μία ἀνυπακοή, ἕνα ἴδιον θέλημα, δεχόμεθα ἕνα κακὸ λογισμό, κάθε φορὰ ποὺ βλέπουμε τὸν ἄλλο ἄνθρωπο ἐγωιστικά, σαρκικά, θέλουμε νὰ τὸν ἐκμεταλλευτοῦμε, σὲ κάθε τέτοια στιγμὴ προδίδουμε τὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ καὶ παύουμε νὰ ζοῦμε κατὰ τὸν τρόπο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ καὶ ζοῦμε κατὰ τὸν τρόπο τοῦ παλαιοῦ Ἀδάμ, ποὺ εἶναι μὴ σταυρικὸς καὶ εἶναι ἐγωκεντρικός.
Ἀλλὰ δόξα τῷ Θεῷ ποὺ ὑπάρχει ἡ μετάνοια, κάθε φορὰ ποὺ ὁ διάβολος μᾶς παρασύρει νὰ νομίζουμε ὅτι ἡ εὐτυχία μας εἶναι νὰ μὴ ζοῦμε κατὰ τὸν τρόπο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ ἀλλὰ κατὰ τὸν τρόπο τοῦ παλαιοῦ Ἀδάμ. Δόξα τῷ Θεῷ ποὺ ὑπάρχει ἡ μεγάλη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, αὐτὴ ποὺ φανερώθηκε ἐπάνω στὸν Σταυρό, καὶ ἐμεῖς μποροῦμε μὲ τὴν μετάνοιά μας νὰ ζητήσουμε τὴν συγχώρησι τοῦ Κυρίου καὶ ἀμέσως νὰ ξαναβροῦμε τὸν σωστὸ τρόπο, νὰ ξαναζήσουμε σταυρικὰ τὴν ζωή μας.
Αὐτὸ εἶναι ἕνα συνηθισμένο τέχνασμα καὶ μία πλάνη τοῦ διαβόλου. Μᾶς παρασύρει συνήθως ὁ διάβολος νὰ νομίζουμε ὅτι ἡ εὐτυχία μας εἶναι νὰ μὴ ζοῦμε σταυρικά, νὰ μὴ βλέπουμε τὸν ἄλλο ἄνθρωπο ὡς εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ὡς ἀδελφό μας ἐν Χριστῷ, ἀλλὰ νὰ τὸν βλέπουμε ἐγωιστικά, νὰ τὸν βλέπουμε σαρκικά, νὰ τὸν βλέπουμε γιὰ νὰ τὸν ἐκμεταλλευτοῦμε, νὰ θέλουμε νὰ ἐπιβληθοῦμε ἐμεῖς στὸν ἄλλο καὶ ὄχι νὰ διακονήσουμε τὸν ἄλλο, ὅπως εἶπε ὁ Κύριος· «Οὐκ ἦλθον διακονηθήναι, ἀλλὰ διακονῆσαι». Ἀλλὰ μετὰ τί βλέπουμε; Καὶ τί βλέπει ὁ κόσμος ποῦ ἔχει διαλέξει αὐτὸν τὸν τρόπο τῆς ζωῆς; Βλέπει ὅτι στὸν μὴ σταυρικὸ τρόπο ζωῆς δὲν ὑπάρχει ἡ ἀληθινὴ χαρὰ καὶ ἡ εὐτυχία τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸ πάει καὶ σφυρίζει ὁ διάβολος στὸ αὐτὶ τοῦ ἀνθρώπου. Τοῦ λέει: «Τί θέλεις νὰ ζήσης σταυρικά; Ἅμα ζήσης σταυρικά, θὰ ζήσης ὑστερημένα στὴν ζωή σου, θὰ σὲ ἐκμεταλλευτοῦν οἱ ἄλλοι, θὰ σὲ κοροϊδέψουν, θὰ σὲ ἀπομυζήσουν, θὰ γίνης τὸ κορόϊδο». Εἶναι ἡ τέχνη τοῦ διαβόλου αὐτή, εἶναι ὁ πειρασμὸς τοῦ διαβόλου. «Δέν ζῆς καὶ ἐσὺ ὅπως ὅλος ὁ κόσμος; Νὰ ἐκμεταλλεύεσαι τοὺς ἄλλους, νὰ χρησιμοποιῆς τοὺς ἄλλους, νὰ βλέπης τοὺς ἄλλους ὄχι ὡς εἰκόνες τοῦ Θεοῦ ἀλλὰ ὡς σκεύη ἠδονῆς, νὰ ζῆς γιὰ τὸν ἑαυτό σου, νὰ μὴ ζῆς γιὰ τὸν Θεὸ οὔτε γιὰ τοὺς ἀνθρώπους;». Καὶ ὁ ταλαίπωρος ἄνθρωπος τὰ πιστεύει αὐτὰ καὶ τὰ δέχεται καὶ νομίζει ὅτι πραγματικὰ στὴν μὴ σταυρικὴ ζωὴ θὰ βρῆ μία ἀληθινὴ χαρὰ καὶ μία ἀληθινὴ ἀνάπαυσι∙ ἀλλὰ δὲν τὴν βρίσκει.
Σήμερα ὑψώνεται πάλι ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου μας καὶ ὑπενθυμίζει σὲ ὅλους μας καὶ σὲ ὅλο τὸν κόσμο ὅτι, ὅταν διαλέξουμε τὸν σταυρὸ ὡς τρόπο τῆς ζωῆς μας, τότε ἔχουμε καὶ τὴν ἀνάστασι καὶ τὴν ἀληθινὴ ἐλευθερία μας καὶ τὴν ἀληθινὴ ἀνάπαυσί μας μέσα στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ στὴν ἀγάπη τῶν ἀδελφῶν μας, τότε ἔχουμε τὴν ἀληθινὴ εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτό, βλέπετε καὶ τοῦτο τὸ μέγα μυστήριο τῆς εὐσεβείας καὶ τῆς πίστεώς μας, ὅτι ὅπου σταυρός, ἐκεῖ καὶ ἀνάστασις, καὶ ὅπου ἀνάστασις, ἐκεῖ ὁπωσδήποτε ἔχει προηγηθῆ ὁ σταυρός. Ἐνῷ πουθενὰ δὲν ὑπάρχει ἀνάστασις, ἂν δὲν ὑπάρχη προηγουμένως ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ.
Αὐτά μᾶς παρέδωσε ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, αὐτὰ παρελάβαμε διὰ τοῦ ἔργου τοῦ Κυρίου μας, τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ μας τοῦ ἐπὶ Σταυροῦ σταυρωθέντος, αὐτὴν τὴν ζωὴ ἔζησαν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ ἅγιοι Πατέρες, οἱ ὅσιοι Ἀσκηταὶ οἱ πολίσαντες τᾶς ἐρήμους, ὅλοι οἱ Ἅγιοι ποὺ ἔζησαν μέσα στὶς κοινωνίες ὡς πιστοὶ δοῦλοι τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἃς γνωρίζουμε ὅτι αὐτὸ εἶναι ὅλο τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ ἐμεῖς ὡς Χριστιανοὶ ἐπιποθοῦμε νὰ ζήσουμε κατὰ τὸν τρόπο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ Θεὸς νὰ δώση λοιπόν, ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, σ’ ὅλους μας τὴν Χάρι Του, ν’ ἀνοίξουμε τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς ψυχῆς μας καὶ νὰ καταλάβουμε αὐτὸ τὸ μέγα μυστήριο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, ποὺ δὲν καταλαβαίνεται μὲ μία καὶ δυὸ φορές. Εἶναι ἕνα ἀτελεύτητο μυστήριο, στὸ ὁποῖο σὲ ὅλη μας τὴν ζωὴ μὲ τὴν Χάρι τοῦ Θεοῦ θὰ μαθητεύουμε καὶ ἐν τούτοις ἀνεξάντλητο θὰ μένη. Καὶ κάθε φορὰ θὰ τὸ ζοῦμε καὶ θὰ λέμε∙ «ἀκόμα δὲν τὸ ζήσαμε», καὶ κάθε φορὰ θὰ τὸ γευόμαστε καὶ ἀκόμα θὰ θέλουμε πιὸ πολὺ νὰ τὸ γευθοῦμε καὶ νὰ τὸ ζήσουμε, καὶ μέσα στὴν πτῶσι μας ἀκόμα καὶ στὴν ἀδυναμία μας.
Ὁ Κύριος λοιπὸν νὰ δώση νὰ εἴμεθα πάντοτε εἰς τοὺς πόδας τοῦ ἐσταυρωμένου Κυρίου, μαθητεύοντες στὸ μέγα τοῦτο καὶ φρικτὸ μάθημα τοῦ σταυρικοῦ θανάτου τοῦ Κυρίου καὶ ἔτσι συμμετέχοντες καὶ στὴν ζωηφόρο Ἀνάστασί Του. Ὁ Κύριος νὰ δώση νὰ εἴμεθα Χριστιανοὶ Σταυροαναστάσιμοι.
