Γράφει ὁ Ἱεροκῆρυξ
Ἀρχιμ. Νικάνωρ Καραγιάννης
Στὴν ἐλευθερία μας ἀπευθύνεται ἡ πρόσκληση τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ Τὸν ἀκολουθήσουμε μὲ αὐταπάρνηση: «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν». Ὁ Θεὸς σέβεται τὴν ἐλευθερία μας καὶ δὲν τὴν καταργεῖ, ἀκόμη καὶ ὅταν στρέφεται ἐναντίον Του, Τὸν περιφρονεῖ, Τὸν προδίδει καὶ Τὸν ἀρνεῖται. Ὁ Θεὸς χτυπᾷ πάντα τὴν πόρτα τῆς ἀνθρώπινης καρδιᾶς, τὴν πόρτα τῆς ἐλευθερίας τοῦ πνεύματος καὶ περιμένει, γιατὶ μόνο ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ τὴν ἀνοίξει. Ἡ ἐλευθερία εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο, γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ λέει σὲ κάθε στιγμὴ ναὶ ἢ ὄχι σὲ Αὐτὸν τὸν Ἴδιο, νὰ ἐπιλέγει τὸ καλὸ ἢ τὸ κακό, τὴν ἀλήθεια ἢ τὸ ψέμα, χωρὶς καμιὰ ἐσωτερικὴ πίεση ἢ ἐξωτερικὸ καταναγκασμό. Γιὰ νὰ ἀπελευθερώνεται ἀπὸ τὴν καθηκοντολογία τῆς θρησκευτικῆς του ζωῆς καὶ νὰ θυμᾶται ὅτι ἡ ἐλευθερία τὸν καθιστᾷ πρόσωπο μὲ εὐθύνη ἀπέναντι στὸν Θεὸ καὶ στὸν ἑαυτό του. Λέει σχετικὰ ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος: «Ἀνάγκῃ καὶ βίᾳ ποιεῖν ἀγαθοὺς ὁ Θεὸς οὐκ εἴωθεν, οὐδὲ ἡ ἐκλογὴ καὶ ἡ αἵρεσις Αὐτοῦ βιαστικὴ τῶν καλουμένων ἐστὶ, ἀλλὰ προτρεπτική. Οὐκ ἐκβιάζεται ἡ κλῆσις». Ὁ Θεὸς δὲν συνηθίζει μὲ τὴν βία νὰ κάνει τοὺς ἀνθρώπους καλούς καί, ὅταν μᾶς ἐκλέγει καὶ μᾶς καλεῖ, δὲν ἀναγκάζει τοὺς καλουμένους, ἀλλὰ τοὺς προτρέπει. Δὲν ἐκβιάζεται ἡ ἀνθρώπινη θέληση.
Ἔχει γραφτεῖ ὅτι ἡ Ἐκκλησία, ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ, εἶναι ὁ κατεξοχὴν λαὸς τῆς ἐλευθερίας, ἀφοῦ συγκροτεῖται μὲ τὸ ἐλεύθερο «Ναί» τοῦ Θεοῦ καὶ τὸ ἐλεύθερο «Ἀμήν» τοῦ ἀνθρώπου. Ὅπως ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ «ἐθελουσίως» σαρκῶθηκε καὶ θυσιάστηκε, ἔτσι καὶ οἱ πιστοὶ προσφέρουν θεληματικὰ στὸν Χριστὸ τὴν θυσία τοῦ ἐγώ τους. Ἡ ἐλευθερία καὶ ἡ αὐταπάρνηση γίνονται θεμελιώδεις προϋποθέσεις τῆς χριστιανικῆς ὕπαρξης καὶ ζωῆς. Ἡ ἀληθινὴ ἐλευθερία προϋποθέτει θυσίες, ὄχι μόνο γιὰ τὸν ἑαυτό μας, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸν συνάνθρωπό μας. Καὶ αὐτό, ἐπειδὴ ἡ ἐλευθερία εἶναι σταυρός. Ἂν ἀφαιρέσουμε τὸν σταυρό, τότε ἀρνούμαστε καὶ τὴν ἐλευθερία. Ἡ λογικὴ τοῦ κόσμου ἰσχυρίζεται ὅτι ἐλευθερία εἶναι νὰ κάνουμε ὅ,τι θέλουμε. Τὸ Εὐαγγέλιο, ὄμως, βλέπει τὴν ἐλευθερία διαφορετικά, μέσα ἀπὸ μια ἄλλη ὀπτική. Γι’ αὐτὸ καὶ διακηρύσσει ὅτι συνειδητοποιοῦμε τὴν ἐλευθερία μας, ὅταν κάνουμε ὅ,τι θέλει ὁ Θεός. Ὅταν ζοῦμε μὲ τὸν Θεὸ καὶ γιὰ τὸν Θεό. Γιατὶ πραγματικὰ ἐλεύθερος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἐξουσιάζεται ἀπὸ τὰ πάθη του καὶ ζεῖ χωρὶς νὰ ἐπηρεάζεται ἀπὸ ἐξωτερικὲς καταστάσεις. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ τονίζει ὅτι ὁ ἄνθρωπος ὕστερα ἀπὸ τὴν πτώση εἶναι πουλημένος σὰν σκλάβος στὴν ἁμαρτία (Ρωμ. ζ' 14), γι’ αὐτὸ καὶ γίνεται πραγματικὰ ἐλεύθερος, μόνον ὅταν ἀπελευθερωθεῖ ἀπὸ αὐτήν. Κι αὐτὸ δὲν τὸ ἐπιτυγχάνει μὲ τὶς δικές του μόνο δυνάμεις. Ἡ ἐλευθερία εἶναι κυρίως δωρεὰ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ· μᾶς προσφέρεται «κατὰ χάριν», μὲ τὸ αἷμα τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Υἱοῦ Του. Οἱ πιστοὶ ἔχουμε ἐξαγορασθεῖ μὲ τίμημα βαρύ, τὸ ἀτίμητο αἷμα τοῦ Χριστοῦ, καὶ μὲ Αὐτὸ γίναμε «ἀπελεύθεροι Χριστοῦ» (Α' Κορ. στ' 20, ζ' 22, 23). Νά, λοιπόν, γιατί ἐλεύθερος μπορεῖ νὰ εἶναι κι αὐτὸς ἀκόμη ὁ δοῦλος: «ὁ γὰρ ἐν Κυρίῳ κληθεῖς δοῦλος ἀπελεύθερος Κυρίου ἐστίν» (Α' Κορ. ζ' 22). Ἡ Ἐκκλησία στὶς εὐχὲς τῆς λατρευτικῆς της ζωῆς ἀνατρέπει τὴν συνηθισμένη ἔννοια τῆς ἐλευθερίας καὶ ἀποκαλεῖ τὸν κάθε πιστὸ «δοῦλο Θεοῦ», γιατὶ ὁ ἄνθρωπος ποὺ ὑποτάσσεται στὸν Θεὸ ἐλευθερώνεται ἀπὸ τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό, ἀπὸ τίς ἀνάγκες καί τίς ἐπιθυμίες του, ἀπὸ πρόσωπα και καταστάσεις. Βέβαια, δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ: «Ἐὰν ὁ υἱὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε» (Ἰω. η' 36). Μόνο ἀν γνωρίσουμε καί ζήσουμε τήν ἀλήθειά Του, θά ἐλευθερωθοῦμε ἐσωτερικά
Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, αὐταπάρνηση εἶναι ἡ ὑπομονὴ κάθε δοκιμασίας ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν πραγμάτωση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ὁποία χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὸν Χριστὸ σταυρὸς μὲ ὅλες τὶς συνιστῶσες του, τὸν πόνο, τὴν ἀσθένεια, τὰ δάκρυα, τὴν ἀγωνία, τὴν στέρηση, τὴν πικρία, τὴν ἀδικία, τὴν ἐγκατάλειψη καὶ ὅλα τὰ θλιβερὰ τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Ἂς ἀποδεχθοῦμε ἐλεύθερα τὸν σταυρὸ τῆς «στενῆς πύλης» καὶ «τεθλιμμένης ὁδοῦ», τοῦ περιορισμοῦ τῶν ἀτέλειωτων ἐπιθυμιῶν μας, τῆς θυσίας τοῦ ἀτομικοῦ μας συμφέροντος, τῆς ἀνοχῆς τῶν ἀδυναμιῶν τῶν συνανθρώπων μας, τῆς σταύρωσης τοῦ ἁμαρτωλοῦ μας ἐαυτοῦ. Μόνο ἔτσι θὰ φθάσουμε στὴν χαρὰ καὶ τὴν δόξα τῆς ἐλευθερίας τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ. Ἀμήν.
