Στὸν πάνσεπτο Ναὸ τῆς Ἀναστάσεως, ἐδῶ καὶ πάνω ἀπὸ 2000 χρόνια, ἕνα θαῦμα συγκλονιστικό μας βεβαιώνει: «Ζῆ Κύριος ὁ Θεός». Εἶναι ζωντανὸς ὁ Θεός. Ὅποιος κι ἂν εἶσαι θὰ τὸ διαπιστώσεις, ἂν πᾶς τὴν περίοδο τοῦ Πάσχα στὰ Ἱεροσόλυμα καὶ καθίσεις ὡς τὸ Μέγα Σάββατο, στὴν τελετὴ τοῦ Ἁγίου Φωτός.
Θὰ δεῖς μὲ τὰ μάτια σου οὐράνιο, θεϊκὸ φῶς. Θ’ ἀγγίξεις τὸ θεῖο μεγαλεῖο.
Φρόντισε νὰ εἶσαι ἐκεῖ ἀπὸ πολὺ πρωί, διαφορετικὰ δὲν θὰ μπορέσεις νὰ μπεῖς στὸ Ναό.
Ὅσοι θέλουν νὰ ἐξασφαλίσουν μία γωνίτσα, ὥστε νὰ βλέπουν τὸν Πανάγιο Τάφο, μπαίνουν ἀπ’ τὸ πρωὶ τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς στὸ Ναό, διημερεύουν καὶ διανυκτερεύουν ἄσιτοι, ἀποτοι καὶ ἀκίνητοι. Τόση εἶναι ἡ λαχτάρα τῆς προσμονῆς καὶ τῆς θέας τοῦ Ἁγίου Φωτός.
Ἔλεγχος τοῦ Παναγίου Τάφου.
Πρῶτα θὰ γίνει ἔλεγχος σχολαστικὸς γιὰ μία ὥρα σ’ ὅλο τὸ Ἅγιο Κουβούκλιο τοῦ Παναγίου Τάφου. Μήπως ἔχει ξεμείνει κάτι, ἕνα σπίρτο, ἕνα κερί, ἕνα καντήλι ἀναμμένο, ποὺ μπορεῖ νὰ μεταδώσει φλόγα. Οἱ αἱρετικοὶ ἐνδιαφέρονται ἰδιαίτερα γιὰ τὸν ἔλεγχο αὐτό. Ἐλπίζουν πάντα μήπως κάτι παράτυπο συμβεῖ, μήπως δὲν βγάλει τὸ Ἅγιο Φῶς ὁ Ὀρθόδοξος Πατριάρχης, γιὰ νὰ ἀναλάβουν τὸ προβάδισμα ἐκεῖνοι. Τὸν ἔλεγχο τὸν κάνουν εἰδικοὶ καὶ εἶναι παρόντες πάντα ἐκπρόσωποι τῶν Ὀρθοδόξων, τῶν Ἀρμενίων, τῶν Κοπτῶν, τῶν Συριανῶν καὶ ἄλλοι. Γίνεται δεύτερος καὶ τρίτος ἔλεγχος.
Ἀκολουθεῖ τὸ σφράγισμα τοῦ Παγίου Τάφου. Κλείνεται ἡ θύρα τῆς ἐξωτερικῆς εἰσόδου τοῦ Ἁγίου Κουβουκλίου. Δύο μεγάλες λευκὲς κορδέλες θὰ κολληθοῦν ἐξωτερικὰ σὲ σχῆμα χιαστό, μὲ καθαρὸ κερί, ποὺ λειτουργήθηκε στὴν ἐκκλησία γιὰ 40 μέρες.
Κατόπιν σφραγίζεται μὲ τὴν ἐπίσημη σφραγίδα τοῦ Πατριαρχείου. Ὁ Πανάγιος Τάφος εἶναι ἕτοιμος γιὰ τὴν Τελετὴ τοῦ Ἁγίου Φωτός.
Ἡ Ἱερὴ Λιτανεία.
Ἡ ὥρα εἶναι 12 τὸ πρωί. Οἱ καμπάνες χτυποῦν πένθιμα. Ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων ἔρχεται στὸ Ναὸ τῆς Ἀναστάσεως μὲ τὴ συνοδεία ὅλων τῶν ἐκεῖ ἐπισκόπων, τῶν ἱερέων καὶ ἄλλων ἐπισήμων. Θὰ μπεῖ στὸ Καθολικό του Ναοῦ. Ἐκεῖ, στὸν Πατριαρχικό του θρόνο, θὰ προσέλθουν ἐκπρόσωποι τῶν Ἀρμενίων, Ἀράβων, Συριανῶν, Κοπτῶν, γιὰ νὰ λάβουν τὸ Ἅγιο Φῶς ἀπ’ τὰ χέρια του. Οἱ Παπικοὶ δὲν καταδέχονται! Ἀρνοῦνται νὰ πάρουν τὸ Ἅγιο Φῶς ἀπ’ τὰ χέρια τοῦ Ὀρθοδόξου Πατριάρχη! Ἀκολουθεῖ ἡ ἱερὴ λιτανεία γύρω ἀπ’ τὸ ἱερὸ κουβούκλιο τοῦ Παναγίου Τάφου. Εἰδικοὶ γιὰ τὴν τάξη, μὲ ράβδους ποὺ τὶς χτυποῦν ρυθμικὰ στὸ ἔδαφος, ἀνοίγουν δίοδο γιὰ νὰ περάσει ἡ μεγαλοπρεπὴς πομπή. Προπορεύονται οἱ λαμπάδες, ὁ Τίμιος Σταυρός, τὰ λάβαρα καὶ τὰ ἑξαπτέρυγα. Ἀκολουθοῦν ὁ Πατριάρχης, οἱ ἐπίσκοποι καὶ οἱ ἱερεῖς λαμπροφορεμένοι.
Οἱ χοροὶ τῶν ψαλτῶν, Ἑλληνόφωνος καὶ Ἀραβόφωνος, ψάλλουν κατανυκτικὰ μὲ ἀργὸ Ἁγιοταφίτικο μέλος «Τὴν Ἀνάστασίν σου, Χριστὲ Σωτήρ, ἄγγελοι ὑμνούσιν ἐν οὐρανοῖς καὶ ἡμᾶς τοὺς ἐπὶ γὴς καταξίωσον ἐν καθαρὰ καρδία σὲ δοξάζειν». Οἱ ψυχὲς μεταρσιώνονται. Ἱερὴ συγκίνηση κατακλύζει τὰ ἀπειράριθμα πλήθη τῶν προσκυνητῶν. Τὰ πρόσωπα ἀκτινοβολοῦν χαρὰ ἀνείπωτη, λαχτάρα ἀσίγαστη, προσμονὴ ἀπροσμέτρητη. Μὲ τὴν τρίτη περιφορὰ ὁ Πατριάρχης σταματᾶ μπρὸς στὸν Πανάγιο Τάφο. Λαὸς καὶ ψάλτες ψάλλουν κατανυκτικὰ τὸ «Φῶς Ἱλαρόν», προμήνυμα τοῦ Ἁγίου Φωτός.
Ἔλεγχος τοῦ Πατριάρχη.
Ὁ Πανάγιος Τάφος ἀποσφραγίζεται. Ὁ Ὀρθόδοξος Πατριάρχης ἀπεκδύεται τὴν ἱερατική του στολή. Μένει μόνο μὲ τὸ στιχάριο, λευκὸ ποδήρη χιτώνα, τὰ ἐπιμάνικα καὶ τὴ ζώνη. Ἐλέγχεται ἐξονυχιστικὰ ἀπὸ τὸν διοικητὴ τῆς πόλεως τῶν Ἱεροσολύμων καὶ ἀπὸ τὸν ἀστυνομικὸ διευθυντὴ γιὰ νὰ διαπιστωθεῖ ὅτι δὲν φέρνει μαζί του κανένα ἀντικείμενο, μὲ τὸ ὁποῖο μπορεῖ νὰ ἀνάψει φῶς. Ὁ ἔλεγχος τοῦ Πατριάρχη συνεχίζεται καὶ μέσα στὸν Πανάγιο Τάφο. Ἀρμένιος ἐκπρόσωπος τὸν παρακολουθεῖ ἀπὸ τὸ χῶρο τοῦ Ἁγίου Λίθου, καὶ ἀνιχνεύει ὅλες τὶς κινήσεις του, καθὼς προσεύχεται μπροστὰ στὸν Ζωοδόχο Τάφο.
Ἡ μεγάλη ὥρα.
Ὁ Πατριάρχης εἰσέρχεται στὸν Πανάγιο Τάφο. Κανένα καντήλι, κανένα φῶς, κανένα κερὶ ἀναμμένο. Πάνω στὴ μαρμάρινη πλάκα τοῦ Τάφου ὑπάρχει ἕνα καντήλι σβηστό, ἕτοιμο γιὰ ἄναμμα. Ὑπάρχει ἀκόμη εἰδικὴ ἱερὴ φυλλάδα, λίγο ἀνοιγμένη μὲ σβησμένο χοντρὸ κερί, στὴ σελίδα τῶν εὐχῶν τοῦ Ἁγίου Φωτός. Ὁ Πατριάρχης φέρει μαζί του 4 δεσμίδες σβησμένων κεριῶν, ἀπὸ 33 κεριὰ ἡ δεσμίδα, ὅσα τὰ χρόνια του Χριστοῦ. Μὲ τὰ κεριὰ αὐτά, ποὺ θ’ ἀνάψουν μόνα τους, θὰ δώσει στοὺς πιστοὺς τὸ Ἅγιο Φῶς.
Ἡ ὥρα ἔγινε στιγμή.
Γονατιστὸς μπρὸς στὸ ζωηφόρο μνῆμα τοῦ Κυρίου, διαβάζει εἰδικὲς εὐχές. Παρακαλεῖ τὸν Κύριο «ὅπως ἀναδείξη τὸ διδόμενον τοῖς πιστοῖς φῶς, ἁγιασμοῦ δῶρον, ἁμαρτημάτων λυτήριον καὶ νοσημάτων ἀλεξιτήριον»…
Ἕνας Πατριάρχης Ἱεροσολύμων ἀπεκάλυψε τὰ ἑξῆς: «Ὅταν τίποτε δὲν ἐπισκιάζει τὴ γαλήνη καὶ τὴν ἀφοσίωσή μου στὸ Θεό, μὲ καταλαμβάνει μία ἀνεξήγητη χαρά. Μόλις εἰσέλθω στὸ Πανάγιο μνῆμα καὶ ἀκουμπήσω καὶ ἀνοίξω τὴν ἁγία φυλλάδα, ἀναγνώσω λίγες γραμμὲς ἀπὸ τὶς εὐχὲς καὶ ἀνυψώσω τὶς δεσμίδες τῶν κεριῶν, τότε ἀνάβουν μόνα τους ἡ ἁγία κανδήλα τοῦ Παναγίου Τάφου καὶ τὰ κεριὰ ποὺ κρατῶ στὰ χέρια μου. Ἐὰν ἡ ἠρεμία τῆς ψυχῆς μου δὲν μὲ συνοδεύει καὶ δὲν ἔχω τὴν ἀπαιτούμενη προετοιμασία καὶ ἀφοσίωση στὸ Θεό, δὲν αἰσθάνομαι τὴν ἀνεξήγητη ἐκείνη χαρά, ἀλλὰ ἡ ἁγία κανδήλα καὶ τὰ κεριὰ ἀνάβουν μόνα τους».
Ἱερὴ σιγή.
Ὁ Πατριάρχης μέσα στὸν Πανάγιο Τάφο προσεύχεται. Ἔξω ἄκρα σιωπή, ἡ σιωπὴ τοῦ Τάφου πρὶν τὴν Ἀνάσταση.
Οἱ καρδιὲς συντονίζονται στὸν ἴδιο ρυθμό. Ἀγωνία – προσμονή. Ὁ κόπος τῆς ἀναμονῆς ἀπὸ τὴν προηγούμενη ἡμέρα, ἡ ταλαιπωρία ἀπὸ τὸ μεγάλο συνωστισμό, δὲν ὑπολογίζονται καθόλου τὴν ὥρα αὐτή. Ὅλοι περιμένουν μὲ μία ψυχή, κρατώντας τὰ κεριὰ στὸ χέρι.
Φῶς! – Φῶς!
Ξαφνικὰ τὴ νεκρικὴ σιγὴ διακόπτουν ἀλαλαγμοὶ χαρᾶς, οὐρανομήκεις κραυγές. Φῶς! Φῶς! Ζήτω! Κι ἀλήθεια. Ὤ! τοῦ θαύματος! Φῶς φαίνεται. Φῶς μὲ χρῶμα γαλάζιο ἢ λευκὸ ἢ χρυσό, ποὺ κυκλοφορεῖ ἀστραπιαία στὸ μεγάλο χῶρο τοῦ Ναοῦ. Κινεῖται πάνω στὸ θόλο, κάτω, δεξιά, ἀριστερά, σ’ ὅλα τὰ σημεῖα.
Κατεβαίνει στὰ πλήθη τῶν προσκυνητῶν, περιλούει τὰ πρόσωπα, συγκλονίζει ψυχὲς ἀπὸ ἱερὴ συγκίνηση, ἅγιο θαυμασμό, θεία ἀλλοίωση καὶ χαρά, ἐνῶ ὁ Πατριάρχης δὲν ἔχει βγεῖ ἀκόμη γιὰ νὰ τὸ δώσει. Ὅταν βγεῖ ἀπὸ τὸν Ζωοδόχο Τάφο στὸ χῶρο τοῦ Ἁγίου Λίθου, δίνει τὸ ἅγιο Φῶς στὸν Ἀρμένιο ἀντιπρόσωπο καὶ στὸν Ἄραβα Ὀρθόδοξο ἱερέα. Μὲ τὶς ἄλλες δύο δεσμίδες τῶν κεριῶν φέρνει τὸ Ἅγιο Φῶς στὸ λαό, ἐνῶ πολλοὶ τὸ ἔχουν ἤδη πάρει ἀπὸ κεριὰ ποὺ ἄναψε μόνο του.
Φωτοπλημμύρα μέσα κι ἔξω ἀπὸ τὸ Ναὸ τῆς Ἀναστάσεως. Οἱ καμπάνες χτυποῦν χαρμόσυνα, οἱ πιστοὶ ἀναπέμπουν στὸν Ἀναστάντα Κύριο δοξολογίες, ἔξω στὴν πόλη Ἱερουσαλὴμ ἀρχίζουν ἐκδηλώσεις χαρᾶς καὶ θριάμβου. Κληρικοὶ καὶ λαϊκοί, ἄνδρες καὶ γυναῖκες, κρατώντας στὰ χέρια τοὺς φαναράκια, μεταφέρουν τὸ Ἅγιο Φῶς στὰ σπίτια τους, θὰ τὸ μεταφέρουν στὶς πατρίδες τους.
