"Το μυστήριο τούτο μέγα εστίν"
«Το μυστήριο τούτο μέγα εστίν, εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν» (Εφεσίους 5,32).
Ο Γάμος είναι το μυστήριο εκείνο, κατά το οποίο με την ιερολογία της Εκκλησίας μας παρέχεται η θεία χάρις σ’ εκείνους που το επιθυμούν και αγιάζει την ένωσή τους, με σκοπό να τους δυναμώσει για να επιτύχουν τους σκοπούς του γάμου.
Σκοπός του γάμου είναι η εν Χριστώ ψυχοσωματική ένωση των νεόνυμφων. Σκοποί του γάμου ειδικότερα είναι: α) η αλληλο-συμπλήρωση και βοήθεια των συζύγων, β) η χαλιναγώγηση και μεταμόρφωση των παθών, γ) ο πολλαπλασιασμός του ανθρωπίνου γένους και των μελλών της Εκκλησίας με την τεκνογονία και δ) η εν Χριστώ και κατά Χριστόν ανατροφή των παιδιών.
«Ου καλόν είναι τόν άνθρωπον μόνον, ποιήσωμεν αυτώ βοηθόν κατ’ αυτόν». (Γένεσις 2,18)
Η μοναξιά και η απομόνωση του ανθρώπου είναι το πρώτο πράγμα που ο Θεός χαρακτήρισε ως κακό. Ο Θεός έφτιαξε τον άνθρωπο για να ζήσει με άλλους ανθρώπους και ο πρώτος «άλλος» ήταν η γυναίκα.
Πολλοί Πατέρες της Εκκλησίας μας υποστηρίζουν πως ο Θεός δημιούργησε την ερωτική λειτουργία προβλέποντας την πτώση του ανθρώπου και την απομάκρυνσή του απ’ Αυτόν. Έτσι ο Θεός καθιερώνει το γάμο για να μπορέσει ο άνθρωπος να υπερβεί την απομόνωση που φέρνει η αμαρτία και να ξεπεράσει τη φιλαυτία που τον χωρίζει απ’ το Θεό και τον συνάνθρωπό του.
Βέβαια με την πτώση στην αμαρτία η ένωση των δύο φύλων ακολούθησε τη γενική αχρείωση της φύσης. Ο Κύριος, όμως, με την ενανθρώπησή Του αγίασε το δεσμό του γάμου και για να τονίσει την ιερότητά του παραβρέθηκε σ’ ένα γάμο στην Κανά της Γαλιλαίας κάνοντας εκεί το πρώτο Του δημόσιο θαύμα.
«Και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν» (Εφεσ. 5,31)
Ο γάμος δεν είναι απλώς μια νομική, ληξιαρχική πράξη. Η Εκκλησία τον καθιέρωσε ως ένα από τα επτά Μυστήρια κι αυτό γιατί ο γάμος δεν μπορεί να πραγματωθεί χωρίς θεϊκή δύναμη και χάρη. Άλλωστε δεν είναι ιδιωτική υπόθεση των συζύγων, αλλά μέρος του σχεδίου του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου.
Σκοπός του Μυστηρίου του Γάμου είναι να αγιάσει το φυσικό δεσμό του άνδρα και της γυναίκας και να τον μεταμορφώσει με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος από έρωτα σε ένα αιώνιο δεσμό. Καλείται, λοιπόν, ο άνθρωπος να οδηγηθεί από το «εγώ» στο «εμείς» και μέσα από την ένωση με τον συνάνθρωπο του να επανενωθεί με το Θεό.
Με το αγιαστικό έργο του Θεού ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να καθαρισθεί και να εξαγιασθεί κάνοντας το Θεό κέντρο της ζωής του. Αυτή η δυνατότητα είναι μια ευκαιρία για τους συζύγους να ανταποκριθούν στην κλήση του Αγίου Πνεύματος, καθώς αυξάνονται «εν χάριτι» και τελειοποιούνται στην αγάπη.
«Ο αγαπών την εαυτού γυναίκα εαυτόν αγαπά» (Εφεσ. 5,28)
Η συζυγική αγάπη αναπτύσσεται πραγματικά όταν βαθαίνει η κατανόηση και οξύνεται η ευαισθησία του ενός συζύγου για τον άλλο κι αυτό προϋποθέτει μια βελτιωμένη επικοινωνία μεταξύ τους.
Για ν’ αναπτυχθεί η αγάπη στο γάμο είναι ανάγκη οι σύζυγοι να επιδιώξουν τη μεταξύ τους συνεργασία. Απαιτείται χρόνος για να εξοικειωθούν με τα ενδιαφέροντα, τις ανάγκες και τις επιθυμίες του συντρόφου τους.
Στην εποχή μας κυριαρχεί η εικόνα μιας «ρομαντικής αγάπης» που αναπτύσσεται από μόνη της με μαγικό τρόπο. Στην πραγματικότητα όμως η μέρα της τελετής του γάμου δεν είναι το τέλος της ιστορίας, όπως στις αισθηματικές ταινίες. Αυτή η μέρα πρέπει να είναι η αρχή. Η συζυγική αγάπη είναι ένα έργο που απαιτεί διαρκή προσπάθεια και χρόνο.
«Ούς ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος μή χωριζέτω» (Από την Ακολουθία του Γάμου)
Ο Γάμος είναι λοιπόν ένα από τα Μυστήρια της Εκκλησίας μας. Ο Ίδιος ο Κύριος το ευλόγησε και μας το παρέδωσε, με την παρουσία Του στο γάμο της Κανά. Ο γάμος είναι κυρίως ένα πνευματικό γεγονός, Μυστήριο που επισφραγίζεται με την παρουσία του Αγίου Πνεύματος σε αυτό.
Η Εκκλησία μας ευλογεί τους νεονύμφους και προσεύχεται γι΄ αυτούς, να γευτούν τούς καρπούς της θείας Χάριτος κατά την κοινή ζωή τους. Για να είναι η οικογενειακή ζωή τους συγχρίνως και πνευματική ζωή, γεμάτη αγάπη, χαρά και ευτυχία.
Η Εκκλησία μας εύχεται επίσης για την απόκτηση απογίνων. Έτσι ο άνθρωπος ομοιάζει στον Θεό, γίνεται δημιουργός κατά χάριν, συν-δημιουργός Θεού.
«Αυτός, Δέσποτα Πανάγιε, … ευλόγησον τόν γάμον τούτον και παράσχου τοις δούλοις σου τούτοις… τόν αμαράντινον της δόξης στέφανον» (Από την Ακολουθία του Γάμου)
Επειδή ακριβώς ο Γάμος είναι πρώτ΄ απ΄ όλα και πάνω απ΄ όλα ένα Μυστήριο της Εκκλησίας μας, εκτός από τη μέριμνα για τα υλικά του στοιχεία, που βέβαια μας δίδουν μεγάλη χαρά, χρειάζεται και κατάλληλη πνευματική προετοιμασία. Η συμμετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας, κυρίως στην Εξομολόγηση και τη Θεία Κοινωνία, τόσο στην περίοδο της προετοιμασίας όσο και την ημέρα τελέσεως του Γάμου, θα δώσει στους νεονύμφους μια διαφορετική αίσθηση προσέλευσης στον ιερό Μυστήριο, με το οποίο ξεκινούν τη νέα ζωή τους.
Αλλά και στη συνέχεια, η κοινή ζωή της οικογένειας εξαρτάται από την επιμέρους προσωπική προετοιμασία κάθε συζύγου κατά την προ του Γάμου ζωή του, τις προσπάθειες και τον αγώνα τους να ζήσουν αγαπημένοι και ενωμένοι με πρότυπο την κοινωνία αγάπης της Αγίας Τριάδος. Και το Άγιο Πνεύμα θα επισκέπτεται, θα βοηθά και θα χαριτώνει τους «καλώς αθλήσαντες».