Ἡ 4η Οἰκουμενική Σύνοδος συνεκλήθη τὴν 8ῃ Οκτωβρίου τοῦ 451 στὴ Χαλκηδόνα τῆς Βιθυνίας ἀπό τήν Πουλχερία καὶ τό Μαρκιανὸ. Σ’ αὐτὴν παραβρέθηκαν 630 Ἐπίσκοποι, ποὺ καταδίκασαν τὸν Διόσκορο καὶ διαλεύκαναν τὸ ζήτημα ποὺ ἀνακίνησε ὁ Εὐτυχής.
Ὁ Ὅρος τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως τῆς 4ης Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἔχει ὡς ἑξῆς:
«Ἀκολουθοῦντες λοιπὸν τοὺς ἁγίους Πατέρες μὲ συμφωνία ὅλοι διδάσκομε καὶ ὁμολογοῦμε, ὅτι ἕνας καὶ ὁ ἴδιος εἶναι ὁ Υἱὸς ὁ Κύριος μας Ἰησοῦς Χριστός, τέλειος στὴ Θεότητα καὶ τέλειος στὴν ἀνθρωπότητα, ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ἀληθινὸς ἄνθρωπος μὲ ψυχή λογικὴ ὁμοούσιος μὲ τὸν Πατέρα κατὰ τὴν Θεότητα, καὶ ὁμοούσιος μέ μας κατὰ τὴν ἀνθρωπότητα, ὅμοιος μὲ ἐμᾶς χωρὶς ἁμαρτία· γεννηθέντα πρὸ αἰώνων ἀπὸ τὸν Πατέρα κατὰ τὴν Θεότητα, τὶς τελευταῖες μέρες ὁ ἴδιος γεννήθηκε γιὰ μᾶς καὶ γιὰ τὴ δική μας σωτηρία ἀπὸ τὴ Μαρία τὴν Παρθένο καὶ Θεοτόκο κατὰ τὴν ἀνθρωπότητα, ἕνα καὶ τὸν ἴδιο Χριστὸ Υἱό, Κύριο, Μονογενῆ, γνωριζόμενο μέσα σὲ δυὸ φύσεις, χωρὶς νὰ ἀναιρεῖται ἡ διαφορὰ τῶν φύσεων, μᾶλλον δὲ σῴζεται ἡ ἰδιότητα κάθε φύσης καὶ σ’ ἕνα πρόσωπο καὶ μία ὑπόσταση συντρέχουν καὶ δὲν μερίζεται ἢ διαιρεῖται σὲ δυὸ πρόσωπα, ἀλλὰ ἕνα καὶ τὸν ἴδιον Υἱὸ Μονογενῆ, Θεὸ Λόγο Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ὅπως ἀκριβῶς οἱ Προφῆτες καὶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς δίδαξε, καὶ τὸ Σύμβολο τῶν Πατέρων μας παρέδωσε.
Αὐτὰ λοιπὸν μὲ κάθε ἀκρίβεια καὶ ἐπιμέλεια διατυπώθηκαν ἀπὸ ἐμᾶς καὶ ὅρισε ἡ Ἁγία καὶ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἄλλη πίστη νὰ μὴ μπορεῖ κανεὶς νὰ προσφέρει, ἢ νὰ συγγράφει, ἢ νὰ δημιουργεῖ, ἢ νὰ σκέπτεται, ἢ νὰ διδάσκει ἄλλους, ἐκείνους δὲ ποὺ θὰ τολμήσουν νὰ συντάξουν ἄλλη Πίστη ἢ νὰ προσκομίσουν ἢ νὰ διδάξουν ἢ νὰ παραδώσουν ἄλλο Σύμβολο σ’ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἐπιστρέψουν καὶ στὴν ἐπίγνωση τῆς ἀλήθειας νὰ ἔρθουν εἴτε ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρία, εἴτε ἀπὸ τὸν Ἰουδαϊσμό, εἴτε ἀπὸ ὁποιαδήποτε αἵρεση, αὐτοὺς ἐὰν εἶναι Ἐπίσκοποι ἢ Κληρικοί, νὰ εἶναι ξένοι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐπισκοπῆς, καὶ τοὺς Κληρικοὺς ξένους ἀπὸ τὸν Ὀρθόδοξο Κλῆρο· ἐὰν δὲ εἶναι Μοναχοὶ ἢ λαϊκοί, ἄς εἶναι ἀναθεματισμένοι».
Ἡ σπουδαιότητα τῆς 4ης Αγίας καὶ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἔγκειται στὰ ἑξῆς:
1ο. Ἀποκήρυξε τὴν λῃστρικὴ Σύνοδο τοῦ Διοσκόρου ποὺ ἔλαβε χώρα στὴν Ἐφέσου τὸ 449.
2ο. Διαλεύκανε καὶ καθόρισε μὲ σαφήνεια τὴ σχέση τῶν δυὸ Φύσεων στὸ ἕνα Πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καὶ καταδίκασε τὶς αἱρέσεις τοῦ Νεστοριανισμοῦ καὶ Εὐτυχιανισμοῦ.
3ο. Δίκασε καὶ καταδίκασε τὸν Διόσκορο καὶ τὸν Εὐτυχῆ καὶ τὴν αἵρεσή του.
4ο. Κατάκρινε τὸν Νεστόριο καὶ ἐπικύρωσε τὶς ἀποφάσεις τῶν προηγουμένων τριῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων.
5ο. Συνέταξε τὸν Ὄρο τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, βάση τοῦ ὁποίου τερμάτισε τὶς συζητήσεις σχετικὰ μὲ τὸ ζήτημα τῶν δυὸ Φύσεων τοῦ Χριστοῦ.
6ο. Ἀπέδωσε δικαιοσύνη στοὺς ἀδικηθέντες Ὀρθοδόξους Ἐπισκόπους ποὺ καταδικάστηκαν ἀπὸ τὴν λῃστρικὴ Σύνοδο τοῦ 449.
Ἡ 4η Οἰκουμενική Σύνοδος συμπλήρωσε τὸ ἔργο τῆς 1ης Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ τῶν λοιπῶν Συνόδων. Ἡ 4η Οἰκουμενική Σύνοδος ἔκλεισε κάθε ζήτημα ποὺ σχετίζεται μὲ τὸ Τριαδικὸ Δόγμα.
Σήμερα, λοιπόν, ἡ Ἁγία μας Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τιμᾶ τοὺς 630 Θεοφόρους Πατέρες ποὺ ἔλαβαν μέρος σ’ αὐτὴ τὴ σημαντικὴ Σύνοδο. Τιμᾶμε ἐκείνους ποὺ ἀγωνιστήκανε γιὰ νὰ κυριαρχήσει ἡ Ὀρθόδοξος Πίστη. Αὐτοὺς τοὺς ἁγίους Πατέρες τιμοῦμε καὶ ἀκλουθοῦμε. Τὴν Ὀρθόδοξο Πίστη καὶ Διδασκαλία, ποὺ ἐκεῖνοι οἱ ἅγιοι ἄνδρες κήρυξαν, ἐμεῖς σήμερα ἀποδεχόμαστε καὶ τηροῦμε καὶ κηρύττουμε μὲ βαθιὰ πίστη καὶ ἀφοσίωση πρὸς τὸν Σωτῆρα μας Χριστὸ καὶ τὴν Ὀρθόδοξό Του Ἐκκλησία.
