Καταγόταν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ ἔζησε τὸν 6ον αἰώνα, τὴν ἐποχὴ τοῦ αὐτοκράτορα Ἰουστινιανοῦ. Στὰ νεανικά της χρόνια ζοῦσε μέσα στὴν ἀκολασία καὶ παρέσυρε πολλοὺς ἀνθρώπους στὴν ἠθικὴ καταστροφή.
Ὅταν ἦταν 12 χρονῶν ξέφυγε ἀπὸ τὴν προσοχὴ τῶν γονιῶν της καὶ πῆγε στὴν Ἀλεξάνδρεια, ὅπου ἐπὶ 17 χρόνια ζοῦσε ἄσωτη ζωή. Μετά, ἀπὸ περιέργεια πῆγε, μὲ πολλοὺς ἄλλους προσκυνητές, στὰἹεροσόλυμα, γιὰ νὰ παρεβρεθεῖ στὴν ὕψωση τοῦ Τίμιου Σταυροῦ.
Ὅταν θέλησε νὰ μπεῖ στὸ ναὸ τῆς Ἀνάστασης, τὴ μέρα ποὺὑψωνόταν ὁ Τίμιος Σταυρός, ἐνοίωσε 3 ἕως 4 φορὲς κάποιαν ἀόρατη δύναμη μέσα της, ποὺ τὴν ἐμπόδιζε νὰ μπεῖ, ἐνῶ τὸ πλῆθος ἔμπαινε ἀνεμπόδιστα.
Ἀφοῦ πληγώθηκε ἡ καρδιὰ τῆς ἀπ' αὐτό, ἀποφάσισε ν' ἀλλάξει ζωὴ καὶ νὰἐξιλεώσει τὸ Θεὸ μὲ τὴ μετάνοια. Ἔτσι βάζοντας σὰν ἐγγυήτριά της τὴν Παναγία, ὑποσχέθηκε ὅτι ἐὰν ἀφήσει νὰ μπεῖ κὰ νὰ δεῖ τὸν Σταυρὸ τοῦ Κυρίου, θὰἦταν συνετὴ καὶ φρόνιμη στὸ μέλλον καὶ δὲν θὰ μόλυνε πιὰ τὸ σῶμα της μὲ πονηρὲς ἐπιθυμίες καὶἡδονές.
Ὅταν γύρισε μετὰ στὴν ἐκκλησία, αὐτὴ τὴ φορὰ μπόρεσε νὰ μπεῖ χωρὶς καμιὰ δυσκολία. Τότε προσκύνησε τὸ Τίμιο ξύλο καὶ χωρὶς νὰ λησμονήσει τὴν ὑπόσχεση ποὺἔδωσε, ἀναχώρησε τὴν ἴδια μέρα ἀπὸ τὰἹεροσόλυμα κι' ἀφοῦ πέρασε τὸν Ἰορδάνη μπῆκε στὰἐνδότερα μέρη τῆς ἐρήμου, ὅπου ἔζησε ἐπὶ 47 χρόνια μία ζωὴ πολὺ σκληρὴ καὶἀσυνήθιστη, χωρὶς νὰ δεῖἄνθρωπο, ἀλλά, ἔχοντας μοναδικό της θεατὴ τὸν Θεό, προσευχόταν μόνη σ' Αὐτόν.
Τόσο δὲἀγωνίστηκε, ὥστε πέρασε τὴν ἀνθρώπινη φύση καὶἀπόκτησε ζωὴ πάνω στὴ γῆἀγγελικὴ καὶὑπεράνθρωπη. Τόσο δὲὑψώθηκε διὰ μέσου της ἀπάθειας, ὥστε περπατοῦσε πάνω στὰ νερὰ τοῦ ποταμοῦ, χωρὶς νὰ βυθίζεται. Ὅταν δὲ προσευχόταν, σηκωνόταν ἀπὸ τὴ γῆ ψηλὰ καὶ στεκόταν μετέωρη στὸν ἀέρα.
Περὶ τὸ τέλος τῆς ζωῆς τῆς ἔτυχε νὰ συναντήσει κάποιον ἐρημίτη, ποὺ λεγόταν Ζωσιμᾶς, ποὺἀφοῦ τοῦ διηγήθηκε ὅλη της τὴ ζωή, τὸν παρακάλεσε νὰ τῆς φέρει τὰἄχραντα Μυστήρια γιὰ νὰ κοινωνήσει. Ἐκεῖνος τὸἔκανε τὴν ἑπομένη χρονιά, τὴν Μεγάλη Πέμπτη.
Ἀλλὰ τὸν ἄλλο χρόνο, ξαναγυρνώντας ὁ Ζωσιμᾶς τὴν βρῆκε νεκρή, ξαπλωμένη στὴ γῆ καὶ κοντὰ τῆς ἕνα σημείωμα, ποὺἔγραφε: «Ἀββᾶ Ζωσιμά, Θάψον ὧδε τὸ σῶμα τῆς Ἀθλίας Μαρίας. Ἀπέθανον τὴν αὐτὴν ἡμέραν, καθ' ἢν ἐκοινώνησα τῶν ἀχράντων Μυστηρίων. Εὔχου ὑπὲρ ἐμοῦ».
Τὸ λείψανό της τὸ φυλοῦσε ἕνα ἄκακο λιοντάρι. ἩἘκκλησία τιμᾶ τὴν Ὁσία Μαρία τὴν Αἰγυπτία τήν 1η Ἀπριλίου καί τὴν Πέμπτη Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς σὰν παράδειγμα πραγματικῆς μετάνοιας, ἀσκητικοῦ βίου καὶἀγάπης πρὸς τὸν Θεό.
Ἀπολυτίκιο.
Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον
«Φωτισθεῖσα ἐνθέως Σταυροῦ τὴ χάριτι,
τῆς μετανοίας ἐδείχθης φωτοφανῆς λαμπηδών,
τῶν παθῶν τὸν σκοτασμὸν λιποῦσα πανσεμνέ,
ὅθεν ὡς ἄγγελος Θεοῦ, Ζωσιμᾶ τῷ ἱερῶ,
ὠραθῆς ἐν τὴ ἐρήμω, Μαρία Ὅσιε Μήτηρ,
μεθ’ οὐ δυσώπει ὑπὲρ πάντων ἠμῶν».
